Business Center Club: jak urentownić górnictwo?

REKLAMA

Górnictwo od lat jest obciążeniem dla budżetu. Zarobki w przemyśle na Śląsku są najwyższe w Polsce. Zwalniani z pracy górnicy korzystają ze specjalnych przywilejów. Bardzo wiele kopalni jest nierentownych i dlatego środki publiczne kierowane do górnictwa powinny służyć ich likwidacji Rząd zamierzał przyspieszenie reformy tego działu gospodarki, ale pod naciskiem związków zawodowych wycofał się ze swych zamiarów. BCC proponuje jak przyspieszyć zmiany w górnictwie i obniżyć ich koszty.

1. Przeciętne wynagrodzenie wyniosło w kraju (w minionych dziesięciu miesiącach) 2263,31 zł i spadło w stosunku do tego samego okresu ubiegłego roku o 0,5%. Przeciętne wynagrodzenie w górnictwie przekracza 4,500 zł i wzrosło w stosunku do ubiegłego roku o 3,5%. Wynik finansowy netto górnictwa i kopalnictwa po trzech kwartałach bieżącego roku wyniósł 87,8 mln zł; rok temu w tym samym okresie 87,7 mln zł. Ubiegłoroczna strata w górnictwie wyniosła ponad 1,2 mld zł. Produkcja sprzedana górnictwa i kopalnictwa w okresie styczeń-październik 2001 roku spadła o 4,1%. Nakłady budżetowe na reformy górnictwa od 1990 roku wyniosły 35 mld zł.
Reforma z roku 1998 będzie kosztowała budżet do roku 2006 2,8 mld zł.

REKLAMA

2. Kopalnie nie płacą zobowiązań, nie odprowadzają podatków, nie płacą składek ZUS, zatrzymują sobie część podatku VAT, nie płacą podatków lokalnych, zalegają z wypłatami wynagrodzeń dla zatrudnionych górników. Przy braku zdolności do regulowania zobowiązań nadal jednak obowiązują układy zbiorowe pracy z 1991 roku, na mocy których muszą być wypłacane specjalne dodatki „barbórkowe” i czternaste pensje (w tym roku ponad 2,2 mld zł). Rząd odebrał sobie możliwość wypowiedzenia tych układów zbiorowych, wycofując się z wiosną br. z nowelizacji Kodeksu pracy.

3. Obciążenia jakie ponosimy na rzecz wspierania górnictwa i współpracujących z nim przedsiębiorstw przekroczyły granice uzasadnione względami gospodarczymi i społecznymi. Pomimo najgorszych wyników w kraju (rentowność obrotu netto minus 2%) przeciętne wynagrodzenie na Śląsku pozostaje najwyższe w Polsce. To oznacza, że pracujący w pozostałych regionach część swoich dochodów przekazują na Śląsk.

4. Pomoc z budżetu państwa, czyli kieszeni podatników, powinna służyć do finansowania likwidacji nierentownych kopalń, a nie – jak od lat – do podtrzymywania deficytowego wydobycia węgla i utrzymywania wynagrodzeń na nieuzasadnionym ekonomicznie poziomie. Likwidacja przynoszących straty kopalń jest trudna ze względów społecznych, ale niezbędna ze względów gospodarczych, a przedłużanie tego procesu tylko podnosi jej koszty, straty gospodarcze i wydatki budżetu.

5. Specjalne przywileje dla zwalnianych górników i sztuczne podtrzymywanie nadmiernego zatrudnienia w górnictwie tłumaczy się bezrobociem. Tymczasem jego poziom na Śląsku jest niższy od średniej krajowej i czwarty od końca w rankingu regionów (16,1% wobec 28,1% w warmińsko-mazurskim). Emerytowani górnicy otrzymują świadczenia wyższe niż w innych branżach mimo, że spółki węglowe zatrzymują sobie 1/3 składek należnych ZUS.

6. W celu przyśpieszenia niezbędnych zmian w górnictwie i obniżenia ich kosztów postulujemy:
– Powierzyć kierowanie reformą menadżerom i finansistom, a nie technikom-górnikom
– Zmniejszyć zatrudnienie w administracji kopalń
– Wypowiedzieć układy zbiorowe i / lub zmniejszyć wynagrodzenia w kopalniach znajdujących się w złej sytuacji gospodarczej (od kilku tygodni umożliwia to znowelizowany Kodeks pracy)
– Opracować harmonogram zamykania trwale nierentownych i niebezpiecznych kopalni
– Do momentu prywatyzacji kopalń, a tym samym do czasu ich usamodzielnienia i odcięcia od budżetowych subwencji, należy wprowadzić zakazy pracy w godzinach nadliczbowych,
– podnoszenia wynagrodzeń i wypłacania nagród dla pracowników spółek przynoszących straty
– Zrezygnować z przyznawania specjalnych odpraw górniczych na zasadzie dobrowolności i dostosować program odpraw do potrzeb restrukturyzacji branży
– Wstrzymać dotowany eksport węgla,
– Egzekwować odpowiedzialność za regulowanie podatków i składek od członków zarządów spółek węglowych na takich samych zasadach, jak od członków zarządów spółek prywatnych,
– Wraz ze zmniejszaniem zatrudnienia pracowników fizycznych proporcjonalnie ograniczać zatrudnienie w dozorze i administracji
– Objęcie programami pomocy pracodawców oferujących miejsca pracy byłym górnikom także w innych regionach kraju

(tekst został opublikowany na stronie: tutaj 20-06-2005; mimo to nie stracił na swojej aktualności)

REKLAMA