Położona w zachodniej części Oceanu Spokojnego i należąca do Francji Nowa Kaledonia przeprowadzi 4 listopada referendum niepodległościowe – zadecydował w poniedziałek lokalny organ prawodawczy, Kongres.
Jak zaznacza „The Guardian”, nie sformułowano jeszcze dokładnego pytania na jakie odpowiedzą mieszkańcy. Referendum będzie ograniczone do osób, które przebywają na tym melanezyjskim archipelagu długoterminowo.
Jeśli większość mieszkańców, z których 45 proc. to rdzenni Kanakowie, zagłosuje za niepodległością, to będzie to pierwsze terytorium, które odłączy się od Francji od 1980 roku, gdy niepodległość ogłosiło położone na północ od Nowej Kaledonii Vanuatu.
W zeszłym roku prezydent Francji Emmanuel Macron oświadczył, że francuska obecność na Nowej Kaledonii jest „niezbędna do zagwarantowania pokoju i rozwoju” – przypomina „The Guardian”. Jak zaznacza brytyjski dziennik, władze w Paryżu mają nadzieję, że mieszkańcy zagłosują za pozostaniem częścią Francji.
W 1985 roku przez pół roku na Nowej Kaledonii trwał stan wyjątkowy a Francja wysłała na to wyspiarskie terytorium dodatkowe siły zbrojne. Była to reakcja na tzw. bunt Kanaków. Do tej pory obie strony konfliktu pozostają „głęboko podzielone” – odnotowuje „The Guardian”. Bogaci mieszkańcy pochodzenia europejskiego oskarżają Kanaków o włamania oraz przemoc.
Od 1946 roku Nowa Kaledonia była terytorium zamorskim Francji. Od 1998 roku archipelag jest francuską „wspólnotą sui generis” o szerokiej autonomii. Zgodnie z porozumieniem z 1998 roku do końca 2018 roku ma zostać przeprowadzone referendum niepodległościowe.
W gestii rządu francuskiego pozostają sprawy polityki zagranicznej i obrony. Rząd Francji reprezentuje wysoki komisarz mianowany przez prezydenta. Pod względem administracyjnym Nowa Kaledonia podzielona jest na trzy jednostki terytorialne – prowincje (północną, południową i Wyspy Lojalności).
Główna wyspa zamieszkanej przez blisko 280 tys. osób Nowej Kaledonii położona jest ok. 1,2 tys. km na wschód od Australii oraz 20 tys. km od Paryża. Na archipelagu tym znajduje się jedna czwarta światowych złóż niklu, który wykorzystywany jest m.in. do produkcji baterii. (PAP)
