W 1999 roku rząd Jerzego Buzka wprowadził socjalistyczną reformę emerytalną. Poniżej proponujemy quasi-wolnorynkowy system emerytalny. Podamy również sposób likwidacji ZUS.
ZUS ma same socjalistyczne „zalety”.
(1) Zgodnie z lewicową mentalnością, jest obowiązkowy. Lewicę cechuje relatywizm. Według poglądów lewicy, jesteśmy dostatecznie mądrzy, aby wybrać posłów i prezydenta, ale zbyt głupi, by zadbać o swoje utrzymanie na emeryturze.
(2) Wpłacone składki nie są własnością przyszłego emeryta lub jego spadkobierców. Zgodnie z konstytucją, którą nam napisali socjaliści i dali do zatwierdzenia w referendum, aby móc się w przyszłości powoływać na „wolę ludu”, emerytura jest świadczeniem, a nie zwrotem wpłaconych składek.
(3) System jest piramidą finansową. Wypłacane obecnie emerytury są finansowane z obecnie wpłacanych składek zusowskich oraz podatków.
(4) System opiera się na pokoleniowym i przymusowym, kolektywnym solidaryzmie. Etyczny jest tylko dobrowolny solidaryzm indywidualny.
(5) Niewiadoma jest wysokość przyszłej emerytury. Sposób obliczenia wysokości emerytury może być w każdej dowolnej chwili zmieniony, bo jest zależny od legislatury i kaprysów rządu.
(6) System podatny jest na inflację. Siła nabywcza wpłaconych składek, odnotowywanych na indywidualnych kontach, mimo rewaloryzacji maleje z powodu permanentnej inflacji tworzonej przez bankowy system rezerw cząstkowych.
(7) System oparty jest na pieniądzu fiducjarnym. W przypadku kryzysu spowodowanego upadkiem fiducjarnego pieniądza, gospodarki pogrążą się w niewyobrażalnym kryzysie, w wyniku czego emerytury z ZUS prawdopodobnie przestaną być wypłacane.
Naszym zdaniem, idealny system emerytalny powinien spełniać pięć następujących warunków:
(1) składki są własnością osoby wpłacającej składki lub jej spadkobierców;
(2) suma wpłaconych składek równa się sumie wypłaconych emerytur;
(3) siła nabywcza jednostki składek jest niezmienna;
(4) składki są bezpieczne, tzn. są przechowywane w bezpiecznym miejscu i nie mogą być przez nikogo obcego zawłaszczone;
(5) przystąpienie do systemu emerytalnego jest dobrowolne.
Naszą propozycję, Złoty System Emerytalny (ZSE), przedstawimy, opisując m.in. założenia systemu, wpłaty i wypłaty emerytur, przystąpienie do systemu.
Założenia systemu
W ZSE składki będą płacone w stałych, miesięcznych ratach przez 40 lat, a emerytury wypłacane co miesiąc w jednakowej wysokości przez lat 20. W skrócie będziemy to zapisywali jako standardowy wariant 40/20. Wariant 40/20 będzie dotyczył przede wszystkim mężczyzn. W ZSE kobiety będą przechodziły na emeryturę w wieku 60, a mężczyźni w wieku 65 lat. Ponieważ kobiety będą przechodziły na emeryturę o pięć lat wcześniej niż mężczyźni i przeważnie żyją dłużej, będą mogły wybrać jeden z trzech wariantów emerytury:
(1) wariant standardowy 40/20; (2) wariant 40/30, polegający na tym, że będą płaciły standardową składkę przez 40 lat, ale będą otrzymywały niższą emeryturę przez lat 30; (3) wariant +50%/30, polegający na tym, że przez 40 lat będą płaciły składki wyższe o 50%, a przez lat 30 będą otrzymywały emeryturę standardowej wysokości.
Składki będą wpłacane, a emerytury wypłacane w złocie. Wysokość płaconych składek będzie mała. Wypłacane z ZSE emerytury również będą małe i będą miały zapewnić tylko minimum utrzymania. Przyszły emeryt, jeśli będzie chciał mieć wyższy standard życia na emeryturze, będzie musiał samodzielnie, w czasie gdy pracuje, zadbać o swoje prywatne oszczędności. Ponieważ emerytury z ZSE będą wypłacane dla mężczyzn przez lat 20, a dla kobiet 20 lub 30 lat, przyszły emeryt – jeśli zechce – będzie mógł się dobrowolnie ubezpieczyć. Wówczas gdy emerytowi skończy się emerytura w ZSE, będzie otrzymywał z ubezpieczalni dożywotnią emeryturę. ZSE będzie działał przez 60 lat, a potem zostanie zlikwidowany. Składki nie będą opodatkowane.
Wpłaty składek
W ZSE składki będą płacone co miesiąc przez 40 lat w stałej, jednakowej wysokości. Na stronie zus.pl możemy przeczytać, że najniższa emerytura w roku 2014 wynosi 844 zł. Ponieważ składki płacone będą przez 40 lat, a emerytury wypłacane standardowo przez lat 20, do dalszych obliczeń przyjmiemy kwotę miesięcznych składek 390 zł (2 x 390 zł = 780 zł; dwie składki to jedna emerytura). Obliczymy ilość złota, będącą równowartością 390 zł.
Przyjmijmy, że 1 gram złota kosztuje 130 zł. Oznacza to, że składka miesięczna będzie wynosiła 3 gramy złota. Przyszły emeryt, po 40 latach, na swoim standardowym koncie emerytalnym będzie miał 1440 g złota. Obecnie cena 1 grama złota wynosi około 130 zł. W przyszłości, głównie z powodu inflacji tworzonej przez banki (z każdej jednej złotówki wpłaconej przez klienta na depozytowy rachunek osobisty banki mogą wygenerować, poprzez zapisy w systemach komputerowych, czyli „z powietrza”, maksymalnie 27,57 zł kredytu, przy stopie rezerw obowiązkowych 3,50%), cena złota i wysokość składek będzie rosła.
Przyjmując, że w przyszłości będzie 10 milionów emerytów, na ich kontach znajdzie się wtedy minimum 14.400 ton złota. Jako ciekawostkę podajmy, że polski rząd ma zdeponowane w zagranicznych (sic!) bankach około stu (100) ton złota.
W ZSE swoje konto emerytalne pracownik będzie mógł otworzyć w dowolnym, wybranym przez siebie banku. W dowolnej chwili przyszły emeryt będzie mógł przenieść 95% swoich składek emerytalnych do innego banku. Pozostałe 5% złota bank będzie zobowiązany przenieść na nowe konto klienta w ciągu sześciu miesięcy. W każdym banku numer konta emeryta będzie identyczny i równy jego numerowi ewidencyjnemu PESEL.
Za przechowywanie złota banki będą pobierały opłatę. Opłatą będzie możliwość obrotu przez bank 5% złota, ale tylko w okresie, w którym składki są wpłacane, czyli przed wypłatami emerytur. W ZSE pracownik będzie wpłacał swoje składki w złocie, a bank będzie magazynował złoto w swoim skarbcu. Uchwalone na potrzeby ZSE prawo będzie mówiło, że właścicielem złota jest wpłacający, a nie bank. Czyli bank nie będzie mógł dowolnie obracać całym złotem zdeponowanym na kontach emerytalnych.
Wypłaty emerytur
Emerytury wypłacane będą w złocie, w zależności od wariantu, co miesiąc przez 20 lub 30 lat. Na życzenie klienta bank będzie mógł na poczekaniu odkupić od klienta złoto i wypłacić złotówki. W przypadku śmierci emeryta całe złoto z jego konta stanie się automatycznie własnością spadkobierców lub osoby, którą wskazał za życia emeryt – i zostanie im natychmiast wypłacone.
Likwidacja ZUS
Najpierw ZUS zostanie podzielony na trzy niezależne podmioty prawne: ZUS-emerytury (ZUS-e), ZUS-renty, ZUS-pozostałe. Rozdzielone zostaną: bazy danych, finanse i infrastruktura. Likwidacja ZUS-e zostanie zapoczątkowana w dniu X i będzie polegała na tym, że zostanie uruchomiony ZSE, a ZUS-e zostanie zamknięty dla nowych pracowników (przyszłych emerytów). Liczba emerytów w ZUS-e będzie się więc systematycznie zmniejszała z powodu naturalnych zgonów. Od dnia X wszyscy pracownicy, w tym osoby dotychczas płacące składki w ZUS, płacić je będą tylko w ZSE.
Przystąpienie do systemu
Przystąpienie do ZSE nie będzie obowiązkowe pod warunkiem, że pracownik w obecności notariusza podpisze stosowne oświadczenie. Wzór dokumentu będzie zawierał oświadczenie pracownika, iż jest on świadomy faktu, że ponieważ nie płacił składek, nie będzie otrzymywał w przyszłości emerytury z ZSE lub ZUS-e. Jeśli przed wprowadzeniem ZSE pracownik płacił składki w ZUS, otrzyma stosowną emeryturę z ZUS-e. Dla osób, które nie podpiszą oświadczenia, przynależność do ZSE będzie obowiązkowa.
Bezpieczeństwo składek
Złoto na kontach emerytalnych będzie zagrożone przez banki, polski rząd i władzę ustawodawczą. Klienci banków będą mogli chronić swoje złoto poprzez częste indywidualne przenoszenie złota z banku do banku, run na banki. Nadzór bankowy będzie kontrolował ilości złota w skarbcach bankowych. W konstytucji zostaną umieszczone odpowiednie zapisy chroniące złoto emerytów, które będą mogły być zmienione tylko w referendum. W czasie wyborów od kandydatów na posłów i senatorów będzie można żądać pisemnych zobowiązań, że gdy zostaną posłami i senatorami, nie skonfiskują złota. Listy tych kandydatów, którzy podpisali zobowiązanie, będą umieszczane w internecie. W prawie zostaną umieszczone dotkliwe kary dla przedstawicieli władz, którzy dopuszczą się konfiskaty złota.
Dlaczego złoto?
ZSE będzie oparty na złocie z kilku powodów. Rynek złota ma zawsze dużą płynność, jest wielu kupujących i sprzedających; złoto można łatwo i szybko sprzedać. Bardzo ważne jest to, że ponieważ rząd nie umie „drukować” złota, więc nie może sztucznie obniżyć jego siły nabywczej. ZSE będzie działał w najprostszy możliwy sposób: będą tylko wpłaty i wypłaty złota w istniejących bankach – system nie będzie wymagał tworzenia żadnych nowych instytucji w rodzaju OFE. ZSE będzie łatwy do wprowadzenia i likwidacji; uchwalając odpowiednie prawo, będzie go można wprowadzić dosłownie z dnia na dzień. Wprawdzie cena złota na rynku zmienia się, ale w dłuższym okresie czasu siła nabywcza złota nie maleje. Reformy rządu Tadeusza Mazowieckiego polegały na zastąpieniu socjalizmu wschodniego socjalizmem zachodnioeuropejskim. Gdyby 24 lata temu L. Balcerowicz wprowadził system emerytalny oparty na złocie, dzisiaj emeryt na swoim koncie miałby np. 864 g złota o wartości 112.320 zł. Zamiast tego każdy emeryt ma na swoim „koncie” kilkadziesiąt tysięcy długu.
Likwidacja ZSE
ZSE będzie działał 60 lat. Po 40 latach od jego uruchomienia zostanie zniesiony obowiązek zakładania kont emerytalnych i pracownicy będą musieli dobrowolnie i samodzielnie zadbać o swoją emeryturę. Przez ostatnie 20 lat będą wypłacane emerytury z kont tych emerytów, którzy je posiadają w ZSE. Po tym okresie reszta niewypłaconego złota zostanie zwrócona właścicielom.
Koszt pracy
Dane w tabeli pokazują, że w ZSE koszt pracy jest dużo niższy niż w ZUS. Niższy koszt pracy po wprowadzeniu ZSE oznacza, że pracodawca będzie mógł podwyższyć pracownikom płacę oraz będzie mógł zatrudnić nowych pracowników. ZSE zmniejszy więc bezrobocie. W ZSE składki płacić będzie tylko pracownik; trzecia kolumna pokazuje płacę, jaką pracownik otrzyma „na rękę” i z której następnie będzie opłacał składkę emerytalną i zdrowotną.
Finansowanie ZUS-e
Po dniu X ZUS-e finansowany będzie tylko z aktualnych podatków, nie zostaną więc wprowadzone żadne nowe podatki. Zbędne wydatki budżetowe zostaną zlikwidowane, a zaoszczędzone pieniądze zostaną przeznaczone na finansowanie ZUS-e. Dotacja do ZUS-e będzie się stale zmniejszała.
Jednoczesna emerytura z ZUS-e i z ZSE
Po dniu X część osób będzie otrzymywała jednocześnie emeryturę z ZUS-e i z ZSE. Wyjaśnimy to na przykładzie. Załóżmy, że pracownik płacił 30 lat składki w ZUS i 10 lat w ZSE. Z ZUS-e otrzyma dożywotnią emeryturę obliczoną zgodnie z jego aktualnymi przepisami. Jeśli podatnicy w przyszłości nie będą w stanie sfinansować ZUS-e, składki emerytalne z ZUS-e zostaną obniżone. Z ZSE emeryt będzie otrzymywał emeryturę przez lat 20. Ponieważ płacił składki tylko przez 10 lat zamiast przez 40, jego emerytura będzie proporcjonalnie mniejsza i będzie wynosiła 25% emerytury standardowej, czyli 1,5 grama złota.
Podsumowanie
ZUS nie spełnia żadnego z pięciu warunków idealnego systemu emerytalnego. ZSE warunki (1) i (2) spełnia całkowicie, warunki (3) i (4) dobrze. Warunek (5) jest spełniony w przypadku podpisania przez pracownika stosownego oświadczenia. Musimy być świadomi, że nie da się zbudować systemu, który by spełniał całkowicie warunki (3) i (4). Nie ma pieniądza o niezmiennej sile nabywczej i miejsca przechowywania całkowicie bezpiecznego. ZSE jest systemem quasi-wolnorynkowym, a nie wolnorynkowym, ponieważ nie istnieje wolnorynkowy system emerytalny. W kapitalizmie nie ma żadnego obowiązkowego systemu emerytalnego.
