„Musimy zerwać z poprawnością patriotyczną”

REKLAMA

Z Piotrem Zychowiczem, dziennikarzem, autorem publikacji historycznych (m.in. „Obłęd 44”), rozmawia Rafał Pazio.

NCZAS: Wiele działań Armii Krajowej w tym akcja „Burza” przeszło do legendy, a nawet do świata popkultury. Niełatwo być zrozumianym, atakując taką legendę. Jak Pan sobie radzi z brakiem zrozumienia?

REKLAMA

ZYCHOWICZ: Legendy mają na ogół mało wspólnego z rzeczywistością, a już na pewno legenda akcji „Burza”, którą nazywam akcją „Harakiri“. Taka nazwa wydaje mi się bardziej adekwatna. Akcja ta polegała na podjęciu współpracy z największym wrogiem, jakiego kiedykolwiek miał naród polski i państwo polskie, czyli Związkiem Sowieckim. Nie może to być więc powodem do chluby i chwały. Gloryfikowanie podobnych zachowań jest szkodliwe. Doszło do tego, że wielu publicystów, przekonanych, że wojna na Ukrainie zamieni się w wojnę światową, apelowało, by w Polsce odtworzona została Armia Krajowa.

Dlaczego budzi to Pańskie zdziwienie?

Bo zagraża nam Rosja! A Armia Krajowa ze Związkiem Sowieckim nie walczyła, tylko dokonującą w 1944 roku inwazji na nasze terytorium Armię Czerwoną witała chlebem i solą i pomagała jej w podbijaniu Polski. Rozumiem, że panowie, o których mowa, chcą żeby to się teraz powtórzyło. Żeby Polacy podjęli kolaborację z Rosjanami atakującymi naszą ojczyznę.

A jednak legenda się rozrasta.

Występuje dokładnie ten sam mechanizm co ze sprawą Powstania Warszawskiego. Wydawałoby się racjonalni, myślący w sposób logiczny ludzie, gdy rozmowa schodzi na te sprawy, natychmiast tę racjonalność tracą i opowiadają niebywałe wręcz niedorzeczności. Jedną z przyczyn jest pamięć o komunistycznej propagandzie. W PRL-u Armia Krajowa była przez komunistów zohydzana. Przyzwoity Polak automatycznie uznawał więc, że skoro komuniści na coś plują, to on tego musi bronić. Komuna nie istnieje już jednak od 25 lat, mamy niepodległą Rzeczpospolitą i chyba możemy już mówić prawdę o naszej historii, a nie powtarzać mity stworzone ku pokrzepieniu serc. Popełniliśmy podczas ostatniej wojny katastrofalne błędy. Jeżeli będziemy je bezkrytycznie gloryfikować, będziemy skazani na ich powtarzanie.

Na czym polegało, jak Pan to określa, szaleństwo „Burzy”?

Komenda Główna AK w połowie kwietnia 1943 roku dowiedziała się o tym, że bolszewiccy oprawcy strzałami w tył czaszki zamordowali tysiące ich kolegów, olbrzymią część korpusu oficerskiego Wojska Polskiego. Zaledwie kilka miesięcy później, na przełomie roku 1943 i 1944, Komenda ta wydała rozkaz do „Burzy”. A więc kazała tym polskim oficerom, którzy mieli szczęście i nie znaleźli się w dołach pod Smoleńskiem, żeby sami ujawnili się wobec morderców z Katynia i sami weszli w ich łapska. Wszystko w imię absurdalnych mrzonek, w imię przekonania, że Związek Sowiecki nie jest wrogiem, tylko „sojusznikiem naszych sojuszników”. Przykro to pisać, ale akcja „Burza” była największym aktem denuncjacji do sowieckich służb w historii, dowództwo polskiej konspiracji wydało NKWD własnych żołnierzy.

Czym to poskutkowało?

Bolszewicy byli oczywiście zachwyceni. Zaoszczędzono im przecież olbrzymiej pracy. „Polscy faszyści” sami się do nich zgłosili. I oczywiście zostali spacyfikowani. SD, Gestapo, Abwehra i wszystkie inne służby Trzeciej Rzeszy przez pięć lat okupacji nie były sobie w stanie poradzić z Polskim Państwem Podziemnym. Bolszewicy to Państwo Podziemne zdmuchnęli z marszu. Nawet według dokumentów AK, 70 procent aresztowań w roku 1944 i 1945 było skutkiem ujawnienia w ramach „Burzy”. To był katastrofalny błąd i przede wszystkim akt niesubordynacji wojskowej. Armia Krajowa miała obowiązek wykonywać rozkazy Naczelnego Wodza, generała Kazimierza Sosnkowskiego. A on zabronił ujawniania się wobec bolszewików, ponieważ uważał podobny krok za samobójstwo. Niestety jego rozkazy zostały zignorowane.
Komenda Główna AK w roku 1944 działała jak latynoska junta wojskowa. (…)

(przykładowe książki omawiające kontrowersyjne wydarzenia polskiej historii z czasów II wojny światowej – w tym zwłaszcza genezę i przebieg Powstania Warszawskiego – są dostępne tutaj: http://tiny.pl/qsw8t)

REKLAMA