Gdyby żył, dziś kończyłby – 119 lat. Mowa o wybitnym wolnościowym filozofie i ekonomiście, Friedrichu von Hayek. Tytuł nawiązuje oczywiście do tekstu opublikowanego kilka dni temu na stronach „New York Times”.
Na początku maja socjaliści i komuniści z całej Europy popadli w euforię i hucznie świętowali 200. rocznicę urodzin Karola Marksa. Twórcy antyludzkiej ideologii poświęcił cały artykuł New York Times, zatytułowany: „Wszystkiego najlepszego, Karolu Marksie! Miałeś rację”.
Dziś z kolei przypada 119 rocznica urodzin Friedricha von Hayeka, czyli jednego z najwybitniejszych ekonomistów Austriackiej Szkoły Ekonomii i filozofa. W 1974 Hayek otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii.
Hayek zaczął studia w wieku 19 lat i choć formalnie studiował prawo, jego głównym zainteresowaniem była ekonomia. W czasie swoich studiów zdobył dwa doktoraty – pierwszy w wieku 22 lat, drugi w wieku 24 lat.
Jak sam przyznawał jego poglądy ekonomiczne w dużej mierze ukształtowały prace Ludwiga Von Misesa, to on jako pierwszy w powojennym Wiedniu, który zmagał się z ogromną biedą, uderzył w ideę centralnego planowania.
Na początku lat 30. światowa ekonomia znalazła się w obliczu „konfliktu” Hayeka i Keynsa. Niestety ostatecznie to teorie Keynsa przebiły się do głównego nurtu ekonomii, w którym obecne są do dzisiaj.
Z okazji 119. rocznicy urodzin Friedricha von Hayek, warto przypomnieć kilka jego najlepszych cytatów o „wolności”:
System prywatnej własności jest najważniejszą gwarancją wolności, nie tylko dla posiadaczy własności, lecz w prawie równym stopniu dla tych, którzy jej nie posiadają.
Wolność przyznawana tylko wtedy, gdy z góry wiadomo, że jej rezultaty będą korzystne, nie jest wolnością.
Wolność oznacza nie tylko, że człowiek ma zarówno możliwość wyboru, jak i niesie jego brzemię ; oznacza także, że musi on ponosić konsekwencje swoich czynów, otrzymywać za nie pochwały lub spotykać się z potępieniem.
Wolność jest w wielkim niebezpieczeństwie, gdy państwo otrzymuje wyłączne prawo świadczenia pewnych usług – prawo, które jeśli ma być realne, musi posługiwać się wobec jednostek według uznania przymusem.
Nigdzie wolność nie ma tak ogromnego znaczenia, jak tam, gdzie nasza niewiedza jest największa – na granicach ludzkiej wiedzy, innymi słowy, tam, gdzie nikt nie potrafi przewidzieć, co leży krok dalej.
Wolność gospodarcza, będąca podstawowym warunkiem wszelkiej innej wolności, nie może być wolnością, od trosk ekonomicznych obiecywaną nam przez socjalistów, a którą można uzyskać tylko pozbawiając jednostkę równocześnie konieczności i możliwości wyboru.
Swobody pojawiają się tylko wtedy, gdy brakuje wolności: są one specjalnymi przywilejami lub ulgami, które mogą uzyskać grupy albo jednostki gdy reszta w mniejszym lub większym stopniu nie jest wolna.
Warto przeczytać: Już niedługo powstanie film o Ludwigu von Misesie
