Myśl polityczna Karola Stefana Frycza

REKLAMA

Niewątpliwym walorem antologii jest fakt, iż autorzy wyselekcjonowali i uporządkowali zawartość poszczególnych rozdziałów w taki sposób, aby uczynić jej zasób reprezentatywnym dla publicysty z kręgu polskiej myśli narodowej dwudziestolecia międzywojennego.

„Ku »Nowemu Barokowi«. Myśl polityczna Karola Stefana Frycza (1910-1942). Wybór źródeł” to najnowsza książka z serii „Biblioteka konserwatyzm.pl”. Autorzy – Arkadiusz Meller oraz Patryk Tomaszewski – przybliżyli na jej łamach postać publicysty skądinąd niemal zupełnie zapomnianego, reprezentanta młodego pokolenia narodowców, który wykraczał poza schematy myślowe dwudziestolecia międzywojennego – Karola Stefana Frycza.

REKLAMA

Publikacja została przygotowana przez ekspertów w swojej dziedzinie – badaczy narodowej myśli politycznej. Arkadiusz Meller to historyk idei, doktorant w Katedrze Myśli Politycznej Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych (WPiSM) Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu. Zastępca redaktora naczelnego periodyku „Historia i Polityka”. Sekretarz redakcji oraz kierownik działów: Idee, Recenzje w półroczniku „Pro Fide Rege et Lege”. Redaktor naczelny portalu konserwatyzm.pl. Współpracownik Instytutu Geopolityki w Częstochowie i członek redakcji portalu geopolityka.net. Autor książki „Ku »Nowemu Średniowieczu«. Myśl społeczno-polityczna Mariana Reutta w latach 30. XX wieku” . Współredaktor publikacji m. in.: ,,Życie i śmierć dla Narodu!. Antologia polskiej myśli narodowo-radykalnej z l. 30. XX w.”, ,,Ustrój państwa w polskiej myśli politycznej XX-XXI wieku”, ,,Antologia współczesnej polskiej myśli politycznej”[1]. Patryk Tomaszewski jest z kolei adiunktem w Katedrze Myśli Politycznej WPiSM UMK, redaktorem naczelnym czasopisma naukowego „Historia i Polityka”, badaczem historii organizacji młodzieżowych. Filister Polskiej Korporacji Akademickiej „Batoria”, autorem książek, m. in.: „Piąte pokolenie. W pochwale reakcji”, „Polskie korporacje akademickie w latach 1918-1939. Struktury, myśl polityczna, działalność”, redaktorem i współredaktorem publikacji, m. in.: „Spójność przedsiębiorczości i nauki”, Studencki ruch naukowy – wczoraj, dziś i jutro”, „Wiek XX. Studia z historii myśli politycznej i idei”, ,,Życie i śmierć dla Narodu!. Antologia polskiej myśli narodowo-radykalnej z l. 30. XX w.”[2].

Zbiór tekstów K. S. Frycza został podzielony przez autorów na pięć rozdziałów: „Historiozofia”, „Naród i katolicyzm”, „Polityka zagraniczna”, „Zagadnienia gospodarcze”, „Problematyka społeczno-ustrojowa” będących odrębnymi blokami tematycznymi. W ich ramach zamieścili artykuły uporządkowane chronologicznie, co znakomicie uzmysławia czytelnikowi fakt ewolucji poglądów ich twórcy oraz umożliwia samodzielne dokonywanie komparatystyki zapatrywań na wybrane aspekty rzeczywistości politycznej. Można dzięki temu zauważyć, np. stopniowe przyjmowanie przez S. K. Frycza optyki polegającej na postrzeganiu rzeczywistości politycznej z perspektywy uniwersalizmu chrześcijańskiego w czasie II wojny światowej (wskazywał m. in. na potrzebę powstania wspólnoty cywilizacyjnej zrodzonej na gruncie spuścizny średniowiecznej Europy ponad etnicznymi partykularyzmami, uważał on bowiem, że czasy państw narodowych już się skończyły). Wtedy też zmodyfikował swój dotychczas odznaczający się zachowaniem pewnej rezerwy stosunek do średniowiecza, uznawszy ten okres za kolebkę wiedzy i kultury europejskiej. Dotąd wskazywał bowiem, iż: „nic więc dziwnego, że tak dużo się dziś myśli i mówi o »nowym średniowieczu«. Tęsknota do tych czasów jest właściwie tylko tęsknotą do Boga i świata urządzonego po myśli Bożej – do świata możliwie idealnego. Możliwie tylko, bo natura ludzka jest słaba i skażona w samej swojej istocie, wypaczona, więc nawet najlepszy ustrój i w wykonaniu nieodmiennie degeneruje wielką myśl Bożą”[3]. Podkreśla to zwłaszcza powtórzenie pojęcia „tęsknota”, będącego jak wskazał polski filozof, ks. Józef Tischner odwróceniem pragnienia, sugerującego skierowanie ku przeszłości z pozycji teraźniejszości. Wyłaniającemu się z tych słów protestowi przeciwko rzeczywistości politycznej zdaje się towarzyszyć przekonanie o tym, że „to, co prawdziwe, jest nieobecne”[4].

Niewątpliwym walorem antologii jest fakt, iż autorzy wyselekcjonowali i uporządkowali zawartość poszczególnych rozdziałów w taki sposób, aby uczynić jej zasób reprezentatywnym dla publicysty z kręgu polskiej myśli narodowej dwudziestolecia międzywojennego. Bez wątpienia docenić należy, iż nie odbyło się to kosztem atrakcyjności publikacji z punktu widzenia czytelnika. Otóż na uwagę zasługują zwłaszcza fragmenty zaczerpnięte z rękopisu niepublikowanej dotąd „Prawdziwej Polski” z 1941 r. (zawarte w niej poglądy mogą być znane odbiorcy z prac historyka Bogumiła Grotta). Warto także nadmienić, iż z myślą o odbiorcy autorzy uwspółcześnili pisownię i oznaczyli w tekstach swoje ingerencje w tekst oryginalny. Wyrazy obce, wybrane zdarzenia, istotne dla zrozumienia kontekstu okoliczności czy pewne osoby wyjaśnili lub scharakteryzowali w przypisach, co należy uznać za funkcjonalne.

Niewątpliwym walorem książki jest obszerne wprowadzenie, pt. „Karol Stefan Frycz (1910-1942) – endek nietypowy”. Posiada on formę wnikliwego artykułu, w ramach którego autorzy przybliżyli biografię i poglądy K. S. Frycza. Pewną niedogodność dla czytelnika stanowi jednak niepodzielnie go przy pomocy śródtytułów. Taki zabieg bez wątpienia uczyniłby go bardziej przejrzystym. Łatwiej byłoby odnaleźć fragmenty dotyczące interesującego odbiorcę aspektu twórczości, poglądów czy samego biogramu publicysty[5]. Niemniej dostrzec trzeba, iż autorzy w jego ramach z należytą starannością zarysowali sylwetkę publicysty. Uwzględnili bowiem wszystkie istotne wydarzenia i okoliczności towarzyszące jego rozwojowi intelektualnemu, jakie oddziałały na kształtowanie stylu oraz przekonań endeka. W sposób intersujący zarysowali jego karierę zawodową, zwróciwszy jednocześnie uwagę na to, że działał on m. in. w Młodzieży Wszechpolskiej, Stronnictwie Narodowym, co jest szczególnie istotne – zważywszy na treść jego zapatrywań.

Jest to fragment recenzji, której pełna wersja niebawem ukarze się w specjalistycznym periodyku naukowym.

Arkadiusz Meller, Patryk Tomaszewski, Ku „Nowemu Barokowi”. Myśl polityczna Karola Stefana Frycza (1910-1942). Wybór źródeł, Wydawnictwo von borowiecky, Warszawa 2012, ss. 205

Joanna Rak
(źródło: konserwatyzm.pl)

Książkę można kupić w naszej księgarni: http://www.sklep-niezalezna.pl/pl/p/Ku-nowemu-barokowi.-Mysl-polityczna-Karola-Stefana-Frycza-1910-1942-Arkadiusz-Meller-Patryk-Tomaszewski/630

REKLAMA