Lewiatan masakruje zmiany w OFE

REKLAMA

Z raportu oceny zgodności z Konstytucją nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu OFE, przygotowanego przez kancelarię Domański Zakrzewski Palinka s.k. na zlecenie Konfederacji Lewiatan wynika, że ponad 70 zmian w przepisach dotyczących OFE budzi wątpliwości konstytucyjne.

Raport stanowi pełną ocenę zgodności z Konstytucją zarówno treści ustawy nowelizującej system OFE, jak i działań organów władzy publicznej podejmowanych w czasie procesu legislacyjnego dotyczącego tej ustawy. Raport wskazuje następujące nieprawidłowości:

REKLAMA

I. Ocena prawidłowości przebiegu procesu legislacyjnego

Analiza w obszarze prawidłowości przebiegu procesu legislacyjnego prowadzi do wniosku, że ustawa została przyjęta przez Sejm z naruszeniem przepisów Konstytucji, co stanowi samoistną przesłankę do postawienia tezy o niezgodności całej ustawy z następującymi przepisami Konstytucji:

– art. 2 Konstytucji i wynikających z niego zasad zaufania do państwa i prawa oraz prawidłowej legislacji – z uwagi na prowadzenie prac legislacyjnych w sprawie o szczególnie istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa socjalnego obywateli w sposób uniemożliwiający merytoryczną refleksję nad jej treścią, wbrew zasadzie racjonalnego prawodawcy, co nie licuje ze standardami demokratycznego państwa prawnego,

– art. 118 ust. 1 i art. 119 ust. 1 Konstytucji, art. 36 Regulaminu Sejmu oraz art. 7 Konstytucji – z uwagi na naruszenie zasady rozpatrywania przez Sejm projektu ustawy w trzech czytaniach oraz zasady legalizmu, poprzez wniesienie w II czytaniu poprawki będącej nowym projektem ustawy,

– art. 119 ust. 2 Konstytucji, art. 14 ust. 1 pkt 1 i 6 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz art. 45 Regulaminu Sejmu w związku z art. 2 Konstytucji oraz art. 7 Konstytucji – z uwagi na naruszenie prawa posłów do zgłaszania poprawek do projektu ustawy, uniemożliwienie przeprowadzenia prawidłowej debaty parlamentarnej, a także pozostawienie bez rozpoznania ponad tysiąca poprawek poselskich zgłoszonych podczas II czytania projektu ustawy.

Przedstawione wyżej działania stwarzają problem dotyczący nie tylko analizowanej ustawy. Rzucają one także cień na dalszą praktykę legislacyjną, dochowanie standardów państwa prawnego oraz rolę parlamentu i posłów w procesie stanowienia prawa. Gdyby bowiem przyjąć taką praktykę za dopuszczalną, to w każdym innym przypadku koalicja posiadająca aktualnie większość w Sejmie mogłaby w toku II czytania wnieść jednolity tekst projektu ustawy z dowolnymi poprawkami, a następnie go przyjąć w III czytaniu, a tym samym całość wcześniejszej debaty parlamentarnej uczynić bezprzedmiotową.

Z tego względu – w ochronie podstawowych standardów demokratycznego państwa prawnego – zasadne jest kategoryczne zanegowanie przez Trybunał Konstytucyjny dopuszczalności podejmowania podobnych praktyk w procesie stanowienia prawa.

II. Ocena konstytucyjna pięciu kluczowych społecznie i gospodarczo rozwiązań regulacyjnych

– Obowiązek umorzenia 51,5% jednostek rozrachunkowych OFE – rodzi wątpliwości co do zgodności z art. 2, art. 20, art. 21 ust. 1 i 2, art. 22, art. 32, a także art. 64 ust. 1 – 3 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 67 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji;

– Obowiązek sukcesywnego umarzenia części jednostek rozrachunkowych OFE w okresie 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego w ramach tzw. „suwaka bezpieczeństwa” – rodzi wątpliwości co do zgodności z art. 2, art. 20, art. 21 ust. 1 i 2, art. 22 i art. 64 ust. 1 – 3 w zw. art. 31 ust. 3 oraz art. 67 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji;

– Zakaz reklamy OFE – rodzi wątpliwości co do zgodności z art. 2, art. 20, art. 22 oraz art. 54 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji;

– Wprowadzenie względnej „swobody” wyboru między OFE a ZUS – rodzi wątpliwości co do zgodności z art. 2, art. 32 i art. 67 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji;
– Ograniczenie swobody lokowania aktywów OFE – rodzi wątpliwości co do zgodności z art. 2, art. 20, art. 22, art. 31 ust. 3, art. 64 ust. 1 – 3 i art. 67 Konstytucji.

III. Pozostałe wątpliwości konstytucyjne

Analiza treści ustawy ujawniła liczne inne wątpliwości dotyczące jej zgodności z Konstytucją, a w szczególności zasadami prawidłowej legislacji, tj.:

– art. 1 ustawy przewiduje nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wchodzi w życie w trakcie roku podatkowego – co rodzi wątpliwości z punktu widzenia art. 2 i 217 Konstytucji (zasada zakazu zmiany prawa podatkowego w trakcie roku podatkowego),

– art. 4 pkt 25 ustawy (art. 152 ust. 5 Ustawy o OFE) przewiduje, że Rada Ministrów w formie rozporządzenia określać będzie maksymalne wysokości aktywów OFE, które mogą być inwestowane w poszczególne kategorie lokat – co rodzi wątpliwości co do zgodności z art. 92 ust. 1 oraz art. 20 i 22 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji,

– art. 4 pkt 18 (art. 123a Ustawy o OFE) przewiduje, że Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia termin i tryb dokonywania wypłat transferowych w przypadkach, o których mowa w art. 119 oraz w przepisach rozdziałów 12 i 13 Ustawy o OFE, nie przewiduje jednak wytycznych – co rodzi wątpliwości co do zgodności z art. 92 ust. 1 Konstytucji,

– art. 4 pkt 35 (art. 185 ust. 4 Ustawy o OFE), przepis ten przewiduje upoważnienie do wydania rozporządzenia przez Radę Ministrów, nie wskazując jednak ani wytycznych, ani granic spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu – co rodzi wątpliwości co do zgodności z art. 92 ust. 1 Konstytucji,

– art. 4 pkt 28 utawy (art. 151 ust. 2 i 3 Ustawy OFE) przewiduje pozorną możliwość udzielania pożyczek papierów wartościowych przez fundusz – co rodzi wątpliwości z punktu widzenia zasady prawidłowej legislacji i nakazu określoności prawa (art. 2 Konstytucji).

– art. 23 ust. 18 utawy stanowi fakultatywną delegację ustawową do wydania przez Radę Ministrów rozporządzenia określającego szczegółowy sposób i tryb przekazania przez OFE aktywów do ZUS w związku z umorzeniem ich 51,5% – co rodzi wątpliwości co do zgodności z art. 92 ust. 1 Konstytucji.

– art. 37 ustawy przewiduje jej wejście w życie z dniem 1 lutego 2014 r., co – biorąc pod uwagę skomplikowanie legislacyjne i znaczenie społeczne Ustawy – prowadzi do naruszenia art. 2 Konstytucji (brak odpowiedniej vacatio legis).

IV. Odwrócenia skutków utraty części aktywów przez OFE

Kwestie techniczno-prawne

Z prawnego i funkcjonalnego punktu widzenia możliwe jest pełne odwrócenie skutków utraty przez OFE obligacji emitowanych przez Skarb Państwa. Ze względu na marginalne znaczenie innych instrumentów podlegających „umorzeniu” poprzestajemy tylko na twierdzeniu, że jest to możliwe bądź przez zwrot tych instrumentów, bądź w gotówce.

Uznanie niekonstytucyjności czynności umorzenia obligacji Skarbu Państwa powoduje uznanie, że wierzytelność pieniężna wobec Skarbu Państwa nigdy nie przestała istnieć i wszelkie ewentualne zapisy (czy raczej „wykreślenia”) na rachunkach są bez znaczenia prawnego. Zwrot powinien następować w pieniądzu wraz z odsetkami za zwłokę (od daty płatności wynikającej z danych emisyjnych danego papieru wartościowego).

Źródło: konfederacjalewiatan.pl

REKLAMA