W dużej mierze to unijne dotacje spowodowały, że samorządy zadłużyły się łącznie na 50 mld zł. Jeszcze w 2004 roku, w którym Polska wchodziła do Unii Europejskiej, zadłużenie samorządów wynosiło około 25 mld zł, podczas gdy w 2014 roku przekroczyło 75 mld zł (dane Ministerstwa Finansów)!
Z informacji gazety „Wspólnota” wynika, że w 2008 roku tylko trzy samorządy miały zadłużenie przekraczające 60 procent dochodów budżetowych, podczas gdy w 2013 roku było ich już 89. Z kolei według wstępnych danych Ministerstwa Finansów deficyt jednostek samorządu terytorialnego w 2014 roku wyniósł 2,05 mld zł.
W niektórych gminach zobowiązania powiększały się nawet o 30 procent rocznie. Po przedstawionej w październiku 2014 roku informacji Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych sejmowa komisja do spraw kontroli państwowej stwierdziła, że wyniki kontroli zadłużenia samorządów uzasadniają wniosek o „nasilających się problemach jednostek samorządowych związanych z zachowaniem płynności finansowej oraz przestrzeganiem ustawowych wskaźników warunkujących uchwalenie budżetu i wieloletniej prognozy finansowej”. Członkowie komisji otwarcie wskazali winnego, którym są unijne dotacje: „źródłem tej sytuacji jest istotny przyrost zadłużenia, pozwalający na absorpcję środków z budżetu Unii Europejskiej”.
Poza kosztami inwestycyjnymi problemem stają się koszty utrzymania nowych obiektów wybudowanych przy współudziale unijnych funduszy, już po ich oddaniu do użytkowania. Często są to nikomu niepotrzebne, a generujące tylko koszty dla podatników domy kultury czy muzea, jak na przykład Galeria Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Czeladzi (woj. śląskie).
Jak informuje „Dziennik Zachodni”, urzędnicy są tak bezmyślni, że na przykład w Katowicach za ponad 321 mln zł (w tym dofinansowanie unijne 182 mln zł; 56 procent) wybudowano Międzynarodowe Centrum Kongresowe, a nikt z biurokratów nawet nie wie, ile będzie kosztowało jego utrzymanie! Na razie na pół roku funkcjonowania Centrum władze samorządowe Katowic przeznaczą 4,5 mln zł.
Fot. Tomasz Cukiernik
