Dziś jest wtorek, sto dwudziesty ósmy dzień roku. Wschód słońca o godz. 4.55, zachód o 20.10. Imieniny obchodzą: Dezyderia, Liza, Michał i Stanisław.
167 lat temu w Poszawszu na Żmudzi urodził się Stanisław Witkiewicz, malarz, pisarz, krytyk i teoretyk sztuki, twórca stylu zakopiańskiego w architekturze. Zmarł 5 września 1915 r.
126 lat temu w Stanisławowie urodził się Stanisław Sosabowski, generał WP, dowódca 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, która wzięła udział w największej w II wojnie światowej operacji powietrzno-desantowej sprzymierzonych; jej celem było opanowanie mostów na Renie w pobliżu holenderskiego Arnhem. Zmarł 25 września 1967 r.
98 lat temu, w czasie wojny polsko-bolszewickiej oddziały polskie dowodzone przez gen. Edwarda Śmigłego-Rydza zajęły Kijów.
75 lata temu, podczas powstania w getcie warszawskim w otoczonym przez Niemców bunkrze przy ul. Miłej wraz z kilkudziesięcioma bojowcami popełnił samobójstwo komendant Żydowskiej Organizacji Bojowej Mordechaj Anielewicz.
73 lata temu na żądanie Stalina została powtórzona kapitulacja Niemiec: w Karlhorst, na przedmieściach Berlina, marszałek Georgij Żukow o godz. 22.30 przyjął bezwarunkową kapitulację niemieckich sił zbrojnych od feldmarszałka Wilhelma Keitla; w Moskwie, ze względu na dwugodzinną różnicę czasu, był już 9 maja.
71 lat temu funkcjonariusze UB zatrzymali rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce przez Niemców do Auschwitz, aby zdobyć informacje o obozie; po ucieczce z Auschwitz walczył w powstaniu warszawskim; w 1948 r. został przez władze komunistyczne skazany na śmierć i stracony.
66 lat temu Najwyższy Sąd Wojskowy na tajnej rozprawie przeciwko tzw. kierownictwu konspiracji Wojsk Lotniczych skazał sześciu oficerów na karę śmierci; czterech spośród nich walczyło w czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie; wszyscy skazani zostali rozstrzelani.
65 lata temu Episkopat Polski przyjął memoriał będący odpowiedzią na ataki wymierzone w Kościół katolicki oraz na próby jego podporządkowania komunistycznym władzom; w ostatnich słowach pisma biskupi stwierdzali: „Rzeczy Bożych na ołtarzu cesarza składać nam nie wolno. Non possumus! (Nie możemy)”.
—
Maturzyści przystąpią dziś po godzinie 9 do pisemnego egzaminu z języka angielskiego na poziomie podstawowym. Egzamin pisemny na poziomie podstawowym z wybranego języka obcego nowożytnego jest jednym z obowiązkowych egzaminów na maturze.
—
BUDAPESZT – Pierwsza sesja parlamentu Węgier, wybranego 8 kwietnia. Przewidziane jest wystąpienie premiera Viktora Orbana, któremu prezydent Węgier Janos Ader powierzył misję ponownego sformowania rządu. Orban stoi na czele rządzącej od 2010 roku koalicji Fidesz-Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa (KDNP), która w kwietniowych wyborach parlamentarnych uzyskała większość 2/3 mandatów – zdobyła 133 mandaty w 199-osobowym parlamencie. Nacjonalistyczny Jobbik uzyskał 26 mandatów, a koalicja Węgierskiej Partii Socjalistycznej (MSZP) i partii Dialog 20 mandatów. Oprócz tego w nowym parlamencie znajdzie się dziewięciu przedstawicieli Koalicji Demokratycznej (DK) byłego premiera Ferenca Gyurcsanya, ośmiu – partii Polityka Może Być Inna (LMP), jeden przedstawiciel partii Razem, który wygrał w jednoosobowym okręgu wyborczym, jeden narodowości niemieckiej i jeden poseł niezależny.
—
MOSKWA – Posiedzenie plenarne Dumy Państwowej, niższej izby rosyjskiego parlamentu, na którym powinna zostać zatwierdzona kandydatura szefa nowego rządu Rosji. Władimir Putin, zaprzysiężony w poniedziałek na kolejną kadencję prezydencką, zaproponował, by premierem pozostał Dmitrij Miedwiediew.
—
MOSKWA – Rozpoczęcie uroczystości upamiętniających 73. rocznicę zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami.
—
KIJÓW – Obchody Dnia Pamięci i Pojednania, poświęcone zakończeniu II wojny światowej. Ukraińcy obchodzą to święto od kilku lat 8 maja; wcześniej świętowali zakończenie wojny 9 maja. 9 maja pozostaje jednocześnie dniem wolnym od pracy.
—
TOKIO – Początek wizyty premiera Chin Li Keqianga w Japonii – pierwszej, od kiedy w 2013 roku objął on swój urząd (do 11 maja). W środę Li weźmie tam udział w trójstronnym spotkaniu z japońskim premierem Shinzo Abem oraz południowokoreańskim prezydentem Mun Dze Inem.
—
NIKOZJA – Premierzy Izraela i Grecji, Benjamin Netanjahu i Aleksis Cipras spotkają się z prezydentem Cypru Nicosem Anastasiadesem.
—
ERYWAŃ – Parlament Armenii podejmie kolejną próbę wyłonienia nowego premiera. Lider opozycji Nikol Paszynian, który od kilku tygodni stoi na czele antyrządowych protestów, a którego kandydaturę deputowani odrzucili w miniony piątek, utrzymuje, że zapewnił już sobie poparcie wszystkich partii zasiadających w parlamencie. Kierowane przez Paszyniana protesty doprowadziły do ustąpienia ze stanowiska premiera Serża Sarkisjana, wieloletniego prezydenta Armenii, oskarżanego o uzurpację władzy. Po zmianie konstytucji Armenii premier ma w tym kraju większe uprawnienia niż prezydent.
—
MANILA – Na wyspie Luzon trwają doroczne amerykańsko-filipińskie ćwiczenia wojskowe Balikatan (do 18 maja).
—
CANNES – Otwarcie 71. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes. O Złotą Palmę w konkursie głównym będzie walczyć m.in. „Zimna wojna” Pawła Pawlikowskiego. To pierwsza od 37 lat polska produkcja, która znalazła się w głównym konkursie. Z kolei dzieło studia Animoon „III” w reżyserii Marty Pajek zakwalifikowało się do konkursu filmów krótkometrażowych. Festiwal potrwa do 19 maja. (PAP)
