To Niemcy spalili Żydów w Jedwabnem

REKLAMA

Proces

Jaki istnieje materiał dowodowy dotyczący zbrodni w Jedwabnem? Po pierwsze – istnieją akta procesowe i śledcze z postępowań sądowych toczonych w tej sprawie w latach 1949-1953. Postępowania te zostały zainicjowane przez Urząd Bezpieczeństwa pod wpływem relacji Szmula Wasersztajna, miejscowego Żyda, który już w 1945 roku przedstawił swoją wersję masakry Centralnemu Komitetowi Żydów Polskich, choć jak później się okazało, wcale nie był bezpośrednim świadkiem zdarzeń. Jego zeznania zostały wsparte przez relację innego jedwabieńskiego Żyda, Całki Migdała, który z kolei od 1937 roku przebywał w Urugwaju, ale postanowił zaalarmować CKŻP o zdarzeniach z Jedwabnego pod wpływem alarmujących relacji „krewnych i znajomych z Palestyny”.

REKLAMA

Choć relacja Wasersztajna już na pierwszy rzut oka jest wynikiem fantazji, to na jej podstawie powstała teza śledcza, którą wykazać chcieli śledczy przy pomocy całego arsenału stalinowskich środków, czyli brutalnej perswazji, ale także okrutnych tortur. Tortur używano, gdyż postępowanie miało być szybko zamknięte. Efektem tych działań było przymuszenie większości oskarżonych do przyznania się do winy, często wbrew logice i oczywistym faktom. Jednak gdy postawiono oskarżonych przed prokuratorem, kazano im podpisać zupełnie zaskakującą, w zderzeniu z tezami ze śledztwa, formułkę:

Tak, przyznaję się, że latem 1941 roku, w Jedwabnem, pomagałem państwu niemieckiemu i na polecenie burmistrza oraz żandarmerii niemieckiej, czynnie uczestniczyłem w pilnowaniu ludności żydowskiej zgromadzonej na rynku.

Z datą 16-17 maja 1949 r. zapadł wyrok w tej sprawie. Jest on w całości dostępny na stronie http://www.geocities.ws/jedwabne/wyrok_sadowy_z_1949.htm. Najważniejsze jego fragmenty są następujące:

Sąd Okręgowy w Łomży w Wydziale Karnym w składzie następującym:
Przewodniczący i referent: Sędzia M. Małecki
Ławnicy: W. Mortewicz, St. Skrzypkowski
Protokolant: Cz. Mroczkowska
w obecności Podprokuratora S.[ądu] O.[kręgowego] Cz. Jagusińskiego rozpoznawszy dn. 16-17 maja 1949 r. sprawę:

Bolesława Ramotowskiego, s. Pawła i Józefy, ur. 7.IV.1911 r. we wsi Janczewo, gm. Jedwabne, pow. Łomża
Stanisława Zejera, s. Teofila i Józefy, ur. 24.X.1893 r. w Orlikowie, gm. Jedwabne, pow. Łomża
Czesława Lipińskiego, s. Jana i Leokadii, ur. 16.IX.1920 r. we wsi Grzyniki, gm. Przytuły, pow. Łomża
Władysława Dąbrowskiego, s. Józefa i Katarzyny, ur. 25.V.1810 r. w Jedwabnem, pow. Łomża
Feliksa Tarnackiego, s. Juliana i Konstancji z Makowskich, ur. 16.V.1907 r. w Jedwabnem, pow. Łomża
Józefa Chrzanowskiego, s. Ksawerego i Kameli, ur. 1.XI.1889 r. we wsi Kucze Duże, gm. Jedwabne, p. Łomża
Romana Porskiego, s. Ludwika i Wiktorii, ur. 15.VIII.1904 r. we wsi Konopki Tłuste, gm. Jedwabne
Antoniego Niebrzydowskiego, s. Andrzeja i Józefa, ur. 5.I.1901 r. we wsi Jaścze, gm. Stawiski, pow. Łomża
Władysława Miciury, s. Jana i Józefy, ur. 21.IX.1903 r. w Radomiu, a zam. w Jedwabnem
Józefa Żyluka, s. Ludwika i Katarzyny, ur. 12.I.1910 r. w Bączkowie gm. Szczuczyn
Mariana Żyluka, s. Ludwika i Katarzyny, ur. 23.IV.1918 r. w Folwarku-Pruszka pow. Augustów
Jerzego Laudańskiego, s. Czesława i Zofii, ur. 14.IV.1922 r. w Jedwabnem, pow. Łomża
Zygmunta Laudańskiego, s. Czesława i Zofii, ur. 12.I.1919 r. w Jedwabnem
Czesława Laudańskiego, s. Antoniego i Franciszki, ur. 12.IX.1894 r. w Przytułach, pow. Kolno
Wincentego Gościckiego, s. Józefa i Antoniny, ur. 22.I.1890 r. we wsi Optów, gm. Zamojść, pow. Ostrów
Romana Zawadzkiego, s. Marcelego i Rozalii z Rysków, ur. 3.VIII.1905 r. w Stawiskach, pow. Łomża
Jana Zawadzkiego, s. Marcelego i Rozalii z Raszczyków, ur. 22.X.1899 r. w Przestrzelach, gm. Jedwabne, pow. Łomża
Aleksandra Łojewskiego, s. Adama i Michaliny z Filów, ur. 14.I.1893 r. w Jedwabnem, pow. Łomża
Franciszka Łojewskiego, s. Pawła i Marianny z Filów, ur. 14.XII.1910 r. w Jedwabnem, pow. Łomża
Eugeniusza Śliweckiego, s. Jana i Józefy z Bruszkiewiczów, ur. 26.XII.1905 r. w Jedwabnem, pow. Łomża
Stanisława Sielawy, s. Stanisława i Aleksandry, ur. 6.I.1905 r. w Jedwabnem, pow. Łomża
Karola Bardonia, s. Pawła i Zuzanny z Kupów, ur. 11.X.1894 r. w Pastwiskach, p. Cieszyn

oskarżonych o to, że w dniu 25 czerwca 1941 r. w Jedwabnem pow. łomżyńskiego, idąc na rękę władzy państwa niemieckiego brali udział w ujęciu około 1200 osób narodowości żydowskiej, które to osoby przez Niemców zostały masowo spalone w stodole Bronisława Śleszyńskiego

to jest o czyn przewidziany w art. 1 p. 2 dekr. z 31.VIII 1944 r.

orzeka:

CZYTAJ DALEJ ->

REKLAMA