Wkrótce wieży Eiffela stuknie 130 lat. Stoi już 110 lat dłużej, niż planowano. „Uratowało ją radio”

Przez
BD
-
REKLAMA

Dzisiaj to jeden z najpopularniejszych obiektów turystycznych Paryża. Jednak wieża miała być po wystawie światowej zdemontowana, a uratował ją wynalazek radia. Dla znanego polskiego konserwatysty, rektora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, prof. Mariana Zdziechowskiego, żelazna wieża była symbolem nadciągającej katastrofy i nocy totalitaryzmów.

„Żelazna Dama” – jak się ją nazywa dzisiaj – została otwarta oficjalnie do zwiedzania 31 marca 1889 roku. Dzieło inż. Eiffela było główną atrakcją Wystawy Powszechnej w Paryżu, która miała wprowadzać w XX wiek.

REKLAMA

Dla niektórych było to arcydzieło nie tyle inżynieryjnych możliwości, co ludzkiej pychy, na której zbudowano 100 lat po rewolucji francuskiej coś, co nie miało nic wspólnego ze znaną estetyką. Była to też zapowiedź „wieku stali”.

I rzeczywiście XX wiek zaczął się od Wielkiej Wojny, a o architekturze związanej z przyszłymi totalitaryzmami w Rosji i Niemczech, czyli dwoma odmianami monumentalizmu epoki, do dziś przypomina otoczenie wieży Eiffela po drugiej stronie Sekwany. Można się tam przecież poczuć niczym w Moskwie lub Berlinie Speera.

Wieża obchodzi już 130 urodziny. Kiedy Paryż w 1887 roku przygotowywał się do organizacji powszechnej wystawy światowej, która miała być wizytówką postępu technicznego, ogłoszono konkurs na zbudowanie wieży o wysokości 300 metrów na Polach Marsowych.

Pojawiły się wtedy projekty niezwykłe, ale ostatecznie wzięto pod uwagę planowanie rekordu. Miała to być najwyższa wieża świata. Konkurs wygrał Gustave Eiffel, do tej pory słynny producent niezawodnych metalowych mostów oraz wind. Na swoje najsłynniejsze dzieło miał dwa lata.

Pięć miesięcy trwało przygotowanie fundamentów. 18 tys. elementów konstrukcji powstawało w fabryce Eiffla w podparyskiej miejscowości Levallois-Perre, skąd wozami konnymi transportowano je do Paryża i składano.

Gustave Eiffel ryzykował przy budowie wieży osobistym majątkiem. Ukończenie wieży wisiało na włosku niemal do końca, bowiem trzy miesiące przed terminem otwarcia… zastrajkowali montażyści. Francja bez strajków nie byłaby sobą.

Po 20 latach wieża miała być rozebrana. Eiffel założył na niej laboratorium aerodynamiczne i meteorologiczne. Odbywały się też tam udane eksperymenty (z udziałem m.in. Polaka, wynalazcy Juliana Ochorowicza) z umieszczonym na szczycie telegrafem „bez drutu”. Ocaliło to konstrukcję przed wyburzeniem, a później spełniała ona rolę radiowej anteny. Z czasem stała się po prostu atrakcją turystyczną i jednym z symboli stolicy Francji.

REKLAMA