45-letnia prawnik Zuzana Czaputova objęła w sobotę urząd prezydent Słowacji. Jest ona pierwszą kobietą na tym stanowisku i piątą głową państwa pochodzącą z bezpośrednich wyborów.
Zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich Czaputova zgłosiła w maju 2018 r., gdy była wiceprzewodniczącą liberalnej partia Postępowa Słowacja (PS). Nie była publicznie znana, współpracowała z organizacjami pozarządowymi a także z urzędem miejskim w rodzinnym Pezinoku na przedmieściach Bratysławy.
Szerzej znana stała się po zakończonej sukcesem 14-letniej walce przeciwko wysypisku śmieci w rodzinnej miejscowości. Czaputova pokonała całą drogę prawną od sądu pierwszej instancji, przez Sąd Najwyższy, po europejski wymiar sprawiedliwości. Została uhonorowana nagrodą Goldmana, która jest nazywana Noblem obrońców środowiska.
– Za sensowną uważam pracę, która służy czemuś ważnemu. Tematyka ochrony środowiska jest bliska podstawowym problemom, takim jak zdrowie i życie. Dlatego też jako prawniczka zaczęłam zajmować się tą tematyką – mówiła wówczas lokalnej gazecie.
Współpracowała także ze stowarzyszeniem Via Iuris, które wspiera obywateli w obronie ich praw i we współdecydowaniu o sprawach publicznych. Współpracę ze stowarzyszeniem przerwała, wkraczając do polityki.
Czaputowa w 2017 roku przystąpiła do powstającej wówczas PS i została jej wiceprzewodniczącą. Z tej funkcji zrezygnowała po przejściu do drugiej tury wyborów prezydenckich.
W kampanii wyborczej zwracano uwagę na jej liberalne poglądy, m.in. na gotowość przyzwolenia na rejestrowane partnerstwo osób tej samej płci i na adopcję dzieci przez takie pary. Na krytykę w tej kwestii Czaputowa odpowiadała, że są to jej osobiste przekonania, a nie program wyborczy.
W drugiej turze kampanii Czaputowa pokonała wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej, eurokomisarza odpowiedzialnego za sprawy energetyczne, Marosza Szefczowicza (którego nazwisko wymieniane było pod koniec maja w kontekście wspólnej kandydatury państw Grupy Wyszehradzkiej na jedno z wysokich stanowisk w UE). W decydującej turze, 30 marca, Czaputowa otrzymała ponad 58 proc. głosów, podczas gdy Szefczowicz – niespełna 42 proc.
– Oferuję Wam swój rozum, serce i ręce – mówiła w sobotę w przemówieniu inauguracyjnym. Jej zdaniem Słowacja musi pokonać różnice, które dzielą społeczeństwo. – Możemy wyrażać nasze stanowisko wobec różnorodności, innej tradycji, innych doświadczeń i innych poglądów nie naruszając wolności i ani godności innych osób – przekonywała.
Nowa prezydent Słowacji przed rokiem się rozwiodła, ma dwie córki. Jej partnerem życiowym jest 52-letni muzyk, poeta, autor tekstów i fotograf Peter Konieczny. Na dwa tygodnie przed inauguracją Czaputova przyznała, że ich związek przeżywa trudności. Konieczny był obecny podczas sobotnich uroczystości, chociaż nie stał u jej boku w trakcie najbardziej podniosłych chwili ceremoniału.
(PAP)
