Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań odbędzie się w dniach od 1 kwietnia do 30 czerwca 2021 r. Ustawa reguluje zakres, formę i tryb przeprowadzenia spisu oraz zakres, formę i tryb prac związanych z jego przygotowaniem i opracowaniem wyników.
Zgodnie z ustawą, spis ma się odbyć od 1 kwietnia do 30 czerwca 2021 r., ale wcześniej będzie przeprowadzony spis próbny w dwóch gminach między 1 a 31 października 2019 r.
Spis próbny ma sprawdzić rozwiązania metodologiczne, organizacyjne i techniczne. Dopiero potem odbędzie się drugi, zaplanowany od 1 do 30 kwietnia 2020 r. w 16 gminach.
Sejm uchwalił ustawę 9 sierpnia. Prezes GUS Dominik Rozkrut podczas prac legislacyjny w Sejmie mówił, że w planowanym na 2021 r. narodowym spisie powszechnym będzie można wziąć udział przez internet, co ma m.in. obniżyć koszty jego zorganizowania. Wskazano, wydatki związane z przeprowadzeniem spisu wyniosą 386 mln zł i zostaną pokryte z budżetu państwa.
Spis powszechny dostarcza najbardziej szczegółowych informacji o liczbie ludności, jej terytorialnym rozmieszczeniu, strukturze demograficzno-społecznej i zawodowej, a także o społeczno-ekonomicznej charakterystyce gospodarstw domowych i rodzin wraz z informacją o warunkach mieszkaniowych, a także o liczbie i stanie zasobów mieszkaniowych i budynkowych na wszystkich szczeblach podziału terytorialnego kraju.
Spis obejmie osoby stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami, osoby niemające miejsca zamieszkania, a także mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania i inne zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami.
Ze spisu są wyłączeni szefowie i cudzoziemski personel przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych, członkowie ich rodzin oraz inne osoby korzystające z przywilejów i immunitetów na mocy umów, ustaw lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych. Spis nie obejmie także mieszkań, budynków, obiektów i pomieszczeń należących do przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych.
Od 1 stycznia 2021 r. do 31 marca 2021 r. oraz w trakcie spisu powszechnego Telewizja Polska i Polskie Radio będą zobowiązane do nieodpłatnego rozpowszechniania w programach ogólnokrajowych i regionalnych audycji informacyjnych, edukacyjnych i promocyjnych popularyzujących ten spis.
Na podstawie przepisów Unii Europejskiej państwa członkowskie są zobowiązane do przeprowadzania narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań raz na 10 lat. Celem ustawy – jak przekazano – jest stworzenie podstawy prawnej do przygotowania, zorganizowania oraz przeprowadzenia takiego spisu w 2021 r.
Zakres informacji gromadzonych za pośrednictwem spisów jest określony przez prawo międzynarodowe oraz krajowe akty prawne. Oto jakie dane będziemy musieli ujawnić:
I. Charakterystyka demograficzna osób:
1. płeć,
2. wiek,
3. adres zamieszkania,
4. stan cywilny,
5. kraj urodzenia,
6. kraj posiadanego obywatelstwa.
II. Aktywność ekonomiczna osób:
1. bieżący status aktywności zawodowej – pracujący, bezrobotni, bierni zawodowo,
2. lokalizacja miejsca pracy,
3. rodzaj działalności zakładu pracy,
4. zawód wykonywany,
5. status zatrudnienia,
6. wymiar czasu pracy,
7. rodzaj źródła utrzymania osób,
8. rodzaje pobieranych świadczeń.
III. Poziom wykształcenia.
IV. Niepełnosprawność:
1. samoocena niepełnosprawności,
2. prawne orzeczenie o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy,
3. stopień niepełnosprawności,
4. grupy schorzeń powodujące trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
V. Migracje wewnętrzne i zagraniczne:
1. okres zamieszkania w obecnej miejscowości,
2. miejsce poprzedniego zamieszkania w kraju,
3. miejsce zamieszkania rok przed spisem,
4. fakt przebywania kiedykolwiek za granicą,
5. rok przyjazdu /powrotu do Polski,
6. miejsce zamieszkania za granicą – kraj (dla osób przebywających kiedykolwiek za granicą),
7. kraj przebywania i rok wyjazdu z Polski (dla osób przebywających czasowo za granicą).
VI. Charakterystyka etniczno-kulturowa:
1. narodowość – przynależność narodowa lub etniczna,
2. język, którym posługują się osoby w kontaktach domowych,
3. wyznanie – przynależność do wyznania religijnego.
VII. Gospodarstwa domowe i rodziny:
1. stopień pokrewieństwa z reprezentantem gospodarstwa domowego,
2. tytuł prawny gospodarstwa domowego do zajmowanego mieszkania.
VII. Stan i charakterystyka zasobów mieszkaniowych (mieszkania i budynki):
1. rodzaj pomieszczeń mieszkalnych,
2. stan zamieszkania mieszkania,
3. własność mieszkania,
4. liczba osób w mieszkaniu,
5. powierzchnia użytkowa mieszkania,
6. liczba izb w mieszkaniu,
7. wyposażenie mieszkania w urządzenia techniczno-sanitarne,
8. rodzaj stosowanego paliwa do ogrzewania mieszkania,
9. tytuł prawny zamieszkiwania mieszkania przez gospodarstwo domowe,
10. rodzaj budynku, w którym znajduje się mieszkanie,
11. stan zamieszkania budynku,
12. wyposażenie budynku w urządzenia techniczne,
13. powierzchnia użytkowa mieszkań w budynku,
14. liczba izb w budynku,
15. własność budynku,
16. liczba mieszkań w budynku,
17. rok wybudowania budynku.
Źródło: PAP / forsal.pl
