Kto dostanie pokojową Nagrodę Nobla? Eko-Pippi się zapłacze? Greta Thunberg wcale nie jest faworytką

Greta Thunberg. Foto: PAP/EPA
Greta Thunberg. Foto: PAP/EPA
REKLAMA

Tegoroczną Pokojową Nagrodę Nobla mogą otrzymać młodzi aktywiści walczący o demokrację i prawa człowieka w Libii, Somalii czy Hongkongu – typuje dyrektor norweskiego Instytutu Badań nad Pokojem (PRIO). Laureat nagrody zostanie ogłoszony w piątek w Oslo.

Dyrektor PRIO Henrik Urdal na pierwszym miejscu swojej tzw. krótkiej listy umieścił ex aequo młodą działaczkę z Libii Hajer Sharier, somalijską aktywistkę Ilwad Elman, a także obrońcę swobód demokratycznych w Hongkongu Nathana Law Kwun-chunga.

REKLAMA

Według eksperta w ostatnich latach wzrosło znaczenie aktywności młodych ludzi w kwestiach kluczowych dla pokoju i bezpieczeństwa. Urdal przypomina, że w 2015 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła rezolucję, w której doceniła wysiłki młodzieży. „Wkład młodych w walkę o pokój powinien teraz zostać zauważony poprzez przyznanie Nagrody Nobla” – twierdzi Urdal.

Jednocześnie dyrektor PRIO uważa, że Pokojowa Nagrody Nobla nie powinna trafić do 16-letniej Szwedki Grety Thunberg, która stała się twarzą protestów klimatycznych. „Nieobecność jej nazwiska na mojej liście odzwierciedla brak bezpośredniego związku między zmianą klimatu a konfliktem zbrojnym. Takich daleko idących konkluzji nie wyciągnęli wcześniej naukowcy z Międzynarodowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC)” – podkreśla.

Na drugim miejscu listy swoich noblowskich typów Urdal umieścił mającą siedzibę we Francji międzynarodową organizację Reporterzy bez Granic (RsF), której celem jest ochrona wolności mediów oraz wypowiedzi. Jak wskazuje ekspert, stanęła ona w obronie skazanych za ujawnienie zbrodni w Birmie dziennikarzy agencji Reutera Wa Lone i Kyaw Soe Oo. Według Urdala laureatami Nagrody Nobla mogą też zostać Komitet Ochrony Dziennikarzy (CPJ) lub były redaktor naczelny krytycznej wobec władz Turcji gazety „Cumhuriyet” Can Dundar.

Dyrektor PRIO umieścił na trzeciej pozycji w swoim rankingu szans na pokojowego Nobla zrzeszającą 100 organizacji pozarządowych Koalicję Kontroli Zbrojeń (Control Arms Coalition). Jej członkowie domagają się międzynarodowego uregulowania handlu bronią. Ich zdaniem brak takich ograniczeń przyczynia się do eskalacji konfliktów zbrojnych, ubóstwa i łamania praw człowieka.

Na czwartej pozycji na liście Urdala znalazł się Międzynarodowy Komitet Ratunkowy (IRC), jedna z niewielu organizacji niosąca pomoc uchodźcom i migrantom w Libii. Pokojową Nagrodę Nobla mogą też otrzymać działające na podobnym polu: oenzetowski Światowy Program Żywnościowy oraz organizacje pozarządowe SOS Mediterranee i Lekarze bez Granic.

Piątym w kolejności kandydatem dyrektora PRIO do Pokojowej Nagrody Nobla jest premier Etiopii Abiy Ahmed, który podjął kroki do formalnego zakończenia konfliktu z Erytreą.

Noblowscy faworyci Urdala są jego autorskim wyborem, a prowadzony przez niego instytut nie ma związków z przyznającym nagrodę pięcioosobowym Norweskim Komitetem Noblowskim, w którym zasiadają przedstawiciele parlamentu Norwegii. W zeszłym roku ekspertowi udało się przewidzieć (drugie miejsce na liście faworytów), że laureatami Pokojowej Nagrody Nobla zostaną osoby walczące z przemocą seksualną. W 2018 roku nagroda trafiła do kongijskiego ginekologa Denisa Mukwege oraz pochodzącej z Iraku działaczki społecznej i ambasadorki ONZ ds. ofiar handlu ludźmi Nadii Murad.

Według Szwedzkiego Radia faworytem do tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla jest Rada Arktyczna, która rozładowuje polityczne napięcia związane z walką o wpływy w coraz bardziej dostępnej na skutek zmian klimatu Arktyce.

Jak podał na początku marca Norweski Komitet Noblowski, w tym roku napłynęło 301 kandydatur, wskazano 223 osoby oraz 78 organizacji. Nominacje pozostają tajne przez 50 lat, ale zgłaszające je osoby często ujawniają swoich faworytów. Stąd wiadomo, że kandydatami do tegorocznego Nobla są m.in. kanclerz Niemiec Angela Merkel, papież Franciszek, premier Nowej Zelandii Jacinda Ardern, były pracownik Agencji Bezpieczeństwa Narodowego, który ujawnił masową inwigilację prowadzoną przez tę amerykańską instytucję rządową, Edward Snowden czy prawniczka i aktywistka Amal Clooney.

Tradycyjnie swoje listy potencjalnych noblistów tworzą także w celach komercyjnych zakłady bukmacherskie. W tym roku w wielu takich zestawieniach z powodu swojej popularności prowadzi Greta Thunberg.

PAP

REKLAMA