Oświadczenie IPN w związku z odsłonięciem na cmentarzu parafialnym w Bytomiu tablicy gloryfikującej żołnierzy narodowo-socjalistycznych Niemiec z okresu II wojny światowej oraz członków formacji Selbstschutz i Freikorps.
W niedzielę 17 listopada 2019 r. w Niemczech obchodzony był Narodowy Dzień Żałoby poświęcony pamięci ofiar wszystkich wojen i represji totalitarnych. Delegacja Instytutu Pamięci Narodowej, na zaproszenie niemieckich gospodarzy, brała udział w centralnych uroczystościach w Berlinie, podczas których oddano hołd niewinnym ofiarom zbrodni niemieckiego narodowo-socjalistycznego reżimu, a także wezwano do pokoju, pojednania i współpracy. Takie intencje wyraził m.in. w swoim wystąpieniu w Bundestagu Prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier.
W tym samym czasie na cmentarzu parafii Wniebowzięcia NMP przy ul. Powstańców Śląskich w Bytomiu odsłonięta została tablica pamiątkowa gloryfikująca żołnierzy narodowo-socjalistycznych Niemiec z okresu II wojny światowej, członków Selbstschutzu i Freikorpsów oraz zamordowanych i ciemiężonych Niemców ze Wschodu.
Tego rodzaju działania w sposób bulwersujący godzą w pamięć milionów obywateli Rzeczypospolitej Polskiej – narodowości polskiej i żydowskiej – zamordowanych przez członków zbrodniczych formacji narodowo-socjalistycznych Niemiec. Stanowią zarazem zaprzeczenie idei dobrosąsiedzkiej współpracy i porozumienia.
Upamiętnienie żołnierzy formacji III Rzeszy na terenie Polski w miejscu innym niż wyznaczone 13 niemieckich zbiorczych cmentarzy wojennych (według ustalonych reguł) jest nie do pogodzenia z obowiązującymi od przeszło 25 lat zasadami współpracy polsko-niemieckiej.
Selbstschutz to formacja odpowiedzialna za terroryzowanie polskiej ludności i zabójstwa polskich działaczy już w latach 20. XX w. – szczególnie na terenie Górnego Śląska. Po wybuchu II wojny światowej od pierwszych dni niemieckiej agresji na Polskę członkowie Selbstschutzu uczestniczyli w akcjach masowej eksterminacji obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, jego członkowie brali udział w aresztowaniach i zbiorowych egzekucjach, wykazując się niejednokrotnie wyjątkowym bestialstwem wobec przedstawicieli polskich elit.
Oddziały Freikorps brały udział w zwalczaniu polskich organizacji po I wojnie światowej, m.in. występując zbrojnie przeciwko Powstaniom Śląskim. Członkami tej formacji byli późniejsi prominentni członkowie władz nazistowskich Niemiec, w tym zbrodniarze wojenni, jak Erich von dem Bach-Zelewski czy Rudolf Höss.
Przedmiotowe upamiętnienie powstało z inicjatywy Markusa Tylikowskiego, szefa bytomskiego Związku Młodzieży Mniejszości Niemieckiej. Inicjatywa uzyskała wsparcie m.in. posła do Bundestagu Stephana Protschka z Alternative für Deutschland, który współfinansował wykonanie tablicy. Z dostępnych nam informacji wynika, że zarządca cmentarza nie wyraził zgody na instalację tablicy. Inicjatorzy upamiętnienia nie uzyskali opinii Instytutu Pamięci Narodowej, wymaganej zapisem art. 53j i art. 53l ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Dodatkowo umieszczenie na upamiętnieniu inskrypcji wyłącznie w języku niemieckim narusza ustawę z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim.
W związku z powyższym Instytut Pamięci Narodowej oświadcza, że jest to obiekt wystawiony nielegalnie, powstał z naruszeniem przepisów prawa polskiego, ponadto jest nie do pogodzenia z szacunkiem dla pamięci ofiar niemieckich zbrodniczych formacji narodowo-socjalistycznych. Każdy tego rodzaju obiekt powinien zostać niezwłocznie usunięty.
Instytut w każdym tego rodzaju przypadku bezprawnych działań będzie składał zawiadomienia do prokuratury.
Źródło: IPN
