To jedna z największych afer szpiegowskich wszechczasów. Szwajcarska spółka prowadzona przez agentów CIA i niemieckiego BND sprzedawała urządzenia szyfrujące na cały świat. Umożliwiło to amerykańskiemu i niemieckiemu wywiadowi szpiegowanie 120 krajów. CIA określała operację jako „akcją wywiadowczą stulecia”
Amerykański dziennik „Washington Post”, niemiecki nadawca ZDF i szwajcarski kanał SRF wspólnie opublikowały historię szwajcarskiej firmy Crypto AG. Przedsiębiorstwo sprzedawało urządzenia szyfrujące na cały świat. Spółka działa od końca wojny do początku XXI wieku. Na początku lat 70-ych XX wieku została kupiona przez inwestorów, którzy jak się okazało działali na zlecenie amerykańskiej Centralnej Agencji Wywiadowczej – CIA i niemieckiej Federalnej Służby Wywiadu.
Od tego momentu agenci całkowicie kontrolowali spółkę, która sprzedawała urządzenia skonstruowane tak, by kody mogły być łamane przez amerykański i niemiecki wywiad.To one obsadziły wszystkie stanowiska w firmie. Agenci kontrolowali projektowanie, produkcję i sprzedaż urządzeń.
Klientami szwajcarskiej spółki były rządy 120 krajów w tym Indii, Pakistanu, Iranu. Zaufania do szwajcarskiej firmy nie mieli ani Chińczycy ani Rosjanie. Dzięki sprzedawanym urządzeniom szyfrującym Amerykanie mieli m.in możliwość pełnego szpiegowania urzędników irańskich w czasie kryzysu w 1979 roku, kiedy to w Teheranie studenci zajęli amerykańską ambasadę i przetrzymywali dyplomatów jako zakładników.
Amerykaninie dzięki urządzeniom pomogli też Brytyjczykom wygrać z Argentyną wojnę o Falklandy w 1982 roku. Brytyjczycy mieli pełne informacje na temat ruchów wojsk argentyńskich. W latach 80. około 40% komunikacji zagranicznej przetwarzanej przez amerykańskich oficerów wywiadu dostarczano za pośrednictwem maszyn Crypto.
Ujawnienie działalności firmy Crypto AG wywołało spore zamieszanie w Szwajcarii. Jej rząd twierdzi, że został powiadomiony o prawdziwej działalności spółki w listopadzie ub. roku. Tymczasem okazało się, że Amerykanie i Niemcy sprzedawali Szwajcarom urządzenia, ale bez przeróbek pozwalających na łamanie szyfrów. Co więcej, Szwajcarzy zgodzili się, by to Amerykanie decydowali komu urządzenia będą sprzedawane.
Sprawa bardzo uderza w wizerunek Szwajcarii jako kraju neutralnego i bezpiecznego. Własnie ze względu na opinie Szwajcarii Amerykanie wybrali właśnie Crypto AG. Jej założycielem był Rosjanin Boris Hagelin, który w 1940 roku uciekł do Stanów Zjednoczonym z Norwegii po tym, jak zajęli ją Niemcy. Wynalazca był konstruktorem przenośnych maszyn szyfrujących , które kupowała amerykańska armia. Po wojnie osiedlił się w Szwajcarii gdzie kontynuował i rozwijał produkcję. Tam zaś za pośrednictwem amerykańskiego kryptologa rozpoczął współpracę z wywiadem. Ostatecznie to amerykańska agencja i niemieckie biuro przejęły na początku lat 70-ych jego firmę.
