24 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Wybór daty nawiązuje do dnia, w którym Niemcy w 1944 r. zamordowali w Markowej rodzinę Ulmów. Józefa i Wiktorię oraz ich dzieci, wraz z ukrywającymi się u nich Żydami.
Dzień ten ustanowiono – jak zapisano w treści ustawy z 6 marca 2018 r. – „w hołdzie Obywatelom Polskim – bohaterom, którzy w akcie heroicznej odwagi, niebywałego męstwa, współczucia i solidarności międzyludzkiej, wierni najwyższym wartościom etycznym, nakazom chrześcijańskiego miłosierdzia oraz etosowi suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej, ratowali swoich żydowskich bliźnich od Zagłady zaplanowanej i realizowanej przez niemieckich okupantów”.
W czasie II wojny światowej Niemcy zamordowali ok. 3 mln polskich Żydów. Szacuje się, że niemiecką okupację przeżyło w ukryciu 30–40 tys. Żydów. Jak natomiast czytamy w wyliczeniach Instytutu Pamięci Narodowej, na terenie okupacji niemieckiej przeżyło 1–3,5 proc. polskich Żydów.
Instytut Yad Vashem od 1963 r. przyznaje medale Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Do 1 stycznia 2019 r. wyróżnił 27 362 bohaterów. W tym 6922 Polaków, którzy tworzą największą grupę osób spośród 51 krajów świata. Odznaczenie to wyraża hołd osobom, które bezinteresownie narażały życie dla ratowania swoich żydowskich przyjaciół, sąsiadów, znajomych, a często zupełnie obcych ludzi, zagrożonych eksterminacją przez niemieckich okupantów.
Wśród Sprawiedliwych – poza Polakami – największą grupę stanowią Holendrzy – 5 778; Francja ma 4 099 odznaczonych, Ukraina – 2 634, Belgia – 1 751 (stan na 1 stycznia 2019 r.).
Źródło: PAP
