„Problemem wielu polskich szpitali jest ograniczanie prawa pacjentów do korzystania z opieki duszpasterskiej. Utrudnienie to stanowi naruszenie art. 53 Konstytucji RP gwarantującego każdemu wolność sumienia i religii” – donosi Instytut Ordo Iuris. Okazuje się, że wprowadzenie stanu epidemii dało dyrektorom szpitali i domów opieki pretekst do odcięcia sowich podopiecznych od kapelanów.
Jak podaje Instytut, dochodziło do sytuacji, że rodziny zmarłych pacjentów nie były informowane, że ich najbliższym tuż przed śmiercią odmówiono przyjęcia sakramentów. Do Ordo Iuris skargi w tej sprawie trafiały z całej Polski.
Instytut pierwsze interwencje w tej sprawie podjął już pod koniec 2019 r., po tym jak pacjentka szpitala im. Św. Rodziny w Warszawie powiadomiła, że na terenie placówki zabroniono obchodu kapelana po oddziałach, a możliwość skorzystania z jego posługi miały tylko osoby, które indywidualnie o to prosiły.
Kierownictwo szpitala wprowadziło takie zasady po tym jak oburzona widokiem duszpasterza na oddziale pacjentka, doniosła o tym jednej z gazet. „Instytut wykazał wówczas w analizie przesłanej do dyrekcji szpitala oraz Rzecznika Praw Pacjenta, że tego rodzaju ograniczenie posługi duszpasterskiej jest sprzeczne z art. 53 Konstytucji RP” – czytamy na ordoiuris.pl.
Zdaniem specjalistów Instytutu tzw. pandemia dała dyrekcjom szpitali pretekst do naruszania praw pacjentów. Prawnicy ocenili, że epidemia może ograniczyć kontakt pacjenta z rodziną, ale nie może go zupełnie zakazać. „Tym bardziej, zakaz taki nie może obowiązywać w kontaktach pacjentów z kapelanem, który jest pracownikiem szpitala” – czytamy.
W momencie wybuchu paranoi związanej z korona-paniką do Instytutu Ordo Iuris hurtem zaczęły spływać zgłoszenia z całej Polski, m.in. z województw pomorskiego, mazowieckiego czy podkarpackiego. Pacjenci i ich rodziny donosili o coraz większych ograniczeniach nakładanych na kapelanów przez kierownictwa szpitali. Zdarzały się przypadki, w których duszpasterze dostawali całkowity zakaz wstępu na teren szpitala czy domu opieki. Nikogo nie interesowało, ze ludzie wierzący odchodzą z tego świata bez dostępu do sakramentów.
Były sytuacje, że taki stan rzeczy ukrywano przed rodziną zmarłego. W wielu przypadkach dyrektorzy zasłaniali się możliwością obejrzenia przez pacjentów Mszy św. w telewizji czy wysłuchania jej w radiu. „W niektórych sytuacjach osoby wstawiające się za pacjentami umierającymi bez sakramentów doświadczały szykan ze strony dyrekcji” – podaje Instytut.
„Tego rodzaju stanowisko władz placówek jest niezgodne z przepisami, bowiem w sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia tak dalece, że powoduje ono odczucie zagrożenia życia, pacjent ma prawo, aby to szpital niezwłocznie zawiadomił duchownego wyznawanej przez pacjenta religii i umożliwił z nim kontakt” – czytamy dalej. To z kolei obliguje szpitale do podjęcia kroków, które stworzą możliwość spotkania pacjenta z duchownym wyznawanej przez niego wyznania.
Wszystko to sprawiło, że Instytut postanowił stanąć po stronie pacjentów i zadbać o ich potrzeby duchowe, których realizację gwarantuje Konstytucja. Prawnicy podejmują więc interwencję wszędzie tam, gdzie dochodzi do łamania prawa, a o sprzecznych z przepisami praktykach informują Rzecznika Praw Pacjenta. Ten z kolei wszczyna własne dochodzenie.
„Tam, gdzie sytuacja tego wymaga, Instytut oferuje też pacjentom bezpłatną pomoc prawną, aby nad ochroną interesu prawnego pacjenta czuwał adwokat z Centrum Interwencji Procesowej. Ordo Iuris przygotowuje także raport o naruszeniach prawa do opieki duszpasterskiej w szpitalach oraz instrukcję dla kapelanów, która dostarczy kapłanom argumentów prawnych do walki o realizację praw pacjentów” – podaje IOI.
– Instytut Ordo Iuris podejmuje liczne interwencje na rzecz ochrony praw pacjentów, w tym przede wszystkim prawa do opieki duszpasterskiej oraz należytej realizacji przez szpital wolności sumienia i religii pacjenta. Okazujemy wsparcie każdej osobie, która zgłosi się do Instytutu. Jednocześnie podjęcie działań na ogólnopolską skalę, w tym przeprowadzenie odpowiednich zmian legislacyjnych, wymaga zebrania ogromnego materiału faktograficznego. Dlatego prosimy o zgłaszanie naruszeń praw pacjentów, abyśmy wspólnie przeciwstawili się łamaniu prawa w placówkach medycznych – zaznacza Łukasz Bernaciński z Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris.
