W związku z planowanym na ten rok powszechnym spisem ludności na Litwie oraz w związku z nieścisłościami i rozbieżnościami statystycznymi dotyczącymi deklarowanej narodowości w poprzednich spisach ludności, Związek Polaków na Litwie chce przeprowadzić własny spis. Ma cele porównawczo – informatyczne, ale i poznania statystycznej prawdy.
Uchwałę w tej sprawie jednogłośnie podjął Zarząd Główny ZPL 14 stycznia 2021 roku. Będzie to Społeczny Spis Ludności Polskiej na Wileńszczyźnie i obejmie wszystkie gminy tego regionu.
Związek Polaków na Litwie ustanowi pełnomocników gminnych, którzy będą odpowiedzialni za przeprowadzenie spisu na swoim terenie. Powoła też ankieterów.
Akcja społecznego spisu została poparta przez cały szereg polskich środowisk i organizacji. Są to m.in. Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna“, Katolickie Stowarzyszenie Polaków na Litwie, Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin.
Na Litwie już trwa powszechny spis ludności, który przeprowadza Departament Statystyki. Po raz pierwszy jest on przeprowadzany bez udziału rachmistrzów – drogą elektroniczną. Wszelkie niezbędne dane Departament Statystyki pozyska z oficjalnych rejestrów państwowych.
Departament Statystyki uruchomił 15 stycznia ankietę internetową. Za jej pomocą można uzupełnić swoje dane dotyczące narodowości, języka ojczystego i znajomości języków obcych oraz wyznania. Ankietę można wypełniać jednak tylko do 17 lutego. Dano na to więc zaledwie miesiąc.
Organizacje polskie apelowały, by wypełniać ankiety i informować o tym swoich znajomych, ale nie dla wszystkich, zwłaszcza osób starszych, jest to łatwe.
Litewski spis sięgnie więc do rejestrów państwowych, które nie zawsze zawierają dane o narodowości. Zachodzi więc obawa, że spis może nie wykazać rzeczywistej liczby Polaków na Litwie, nawet ich liczbę uszczuplić.
Tym bardziej, że instytucje państwowe oraz Departament Statystyki nie prowadziły specjalnej kampanii informacyjnej o tym spisie. Dlatego dużo mieszkańców nie posiada o nim informacji.
Dlatego ZPL przyjął decyję za pośrednictwem struktur terenowych organizacji przeprowadzić swój spis tzw. Deklarację narodowości polskiej mieszkańców Wileńszczyzny w celu porównawczo – informatycznym oraz na potrzeby statystyczne ZPL w zakresie swojej działalności.
Tymczasem liczba mniejszościom narodowej określa wiele praw, dotyczy edukacji w rodzimym języku, ilości szkół i nauczycieli.
Apel
W związku z tym Polacy na Litwie apelują „do każdego Rodaka”:
I. O aktywny udział w wypełnianiu ankiet zainicjowanych przez Departament Statystyki w ramach powszechnego spisu ludności;
II. O zadeklarowaniu swojej tożsamości w SPOŁECZNYM SPISIE LUDNOŚCI NA WILEŃSZCZYŹNIE, który będzie przeprowadzany przez ZPL.
W związku z pandemią koronawirusa (COVID-19) i wynikającymi z tego faktu utrudnieniami, SPOŁECZNY SPIS LUDNOŚCI NA WILEŃSZCZYŹNIE, który jest przeprowadzany przez ZPL, będzie przeprowadzony w jednej z trzech form: drogą bezpośredniego kontaktu z wymogami sanitarno-epidemicznymi lub telefonicznej i internetowej. Administratorem zawartych informacji będzie Związek Polaków na Litwie, a wszystkie dane będą przechowywane co najmniej 25 lat.
Pod apelem podpisały się Związek Polaków ma Litwie, Akcja Wyborcza Polaków na Litwie-Związek Chrześcijańskich Rodzin, Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”, Katolickie Stowarzyszenie Polaków na Litwie.
Źródło: Litwa24
