Prezydent USA Joe Biden uznał rzeź Ormian za ludobójstwo w wydanym w sobotę oświadczeniu z okazji dnia upamiętnienia tej zbrodni.
Komunikat mówi o 1,5 mln Ormian „deportowanych, zamordowanych lub zmuszonych do marszu do śmierci podczas kampanii eksterminacji”.
„Każdego roku tego dnia wspominamy życie wszystkich tych, którzy zginęli w ludobójstwie Ormian za czasów Imperium Osmańskiego i ponownie zobowiązujemy się, by taka zbrodnia nie zdarzyła się nigdy więcej” – napisano w oświadczeniu opublikowanym przez Biały Dom.
Już w piątek podczas rozmowy telefonicznej prezydent USA Joe Biden powiedział tureckiemu przywódcy Recepowi Tayyipowi Erdoganowi, że uzna rzeź Ormian z lat 1915-1917 za ludobójstwo – poinformował Bloomberg, powołując się na źródła.
Wpływowa w USA diaspora Ormian od lat lobbowała, by amerykański rząd oficjalnie uznał masakrę sprzed 100 lat za ludobójstwo. Działania te zostały wzmocnione w trakcie ubiegłorocznego krwawego konfliktu zbrojnego w Górskim Karabachu, gdzie Turcja aktywnie wspierała przeciwko Armenii stronę azerbejdżańską.
W grudniu 2019 roku Senat Stanów Zjednoczonych przyjął jednomyślnie rezolucję, uznającą za ludobójstwo rzeź Turków na Ormianach w Imperium Osmańskim w czasie I wojny światowej, w latach 1915–1917. Wcześniej rezolucję uchwaliła Izba Reprezentantów.
Rzeź Ormian jest drugim po Holokauście najlepiej udokumentowanym ludobójstwem w czasach nowożytnych. Według tureckich obliczeń zginęło wówczas 972 tys. osób, natomiast Ormianie liczbę ofiar szacują na 1,5 mln osób.
Turcja podkreśla, że do masakr na Ormianach doszło w czasie konfliktu i nie miały one podłoża etnicznego bądź religijnego. Ankara protestuje przeciwko określeniu „ludobójstwo” i kwestionuje szacowaną na ponad 1 mln liczbę ofiar. Przyznanie się Turcji do tego ludobójstwa jest jednym z warunków przyjęcia jej do Unii Europejskiej.
Do tej pory ludobójstwo Ormian uznało 30 krajów na świecie, w tym Polska. Fakt ten uznały także Parlament Europejski, Rada Europy i papież Jan Paweł II.
W 2017 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump nazwał masakrę Ormian „jednym z najstraszniejszych masowych okrucieństw XX wieku”, unikając przy tym terminu „ludobójstwo”. Ankara wyraziła wówczas oburzenie, potępiając „dezinformację” i „złe definicje” prezydenta USA.
Jeszcze przed zeszłorocznymi wyborami prezydenckimi analitycy przewidywali, że stosunki między Ankarą i Waszyngtonem pogorszą się, jeśli wygra je Biden, który zapowiadał ostrzejszy kurs wobec Erdogana. Demokrata w kampanii zobowiązał się do uznania rzezi Ormian za ludobójstwo.
Jedną z najpoważniejszych, wśród dość licznych kwestii spornych w relacjach amerykańsko-tureckich, jest nabycie przez Turcję rosyjskiego systemu rakietowego S-400.
(PAP)
