Potyczki służb z szefem NIK Marianem Banasiem, Krajowy Plan Odbudowy i walka z mniemaną pandemią to tylko niektóre z tematów, które zdominowały pierwsze półrocze mijającego roku 2021. Przypominamy wybrane wydarzenia.
O najważniejszych wydarzeniach drugiego półrocza możecie przeczytać TUTAJ.
STYCZEŃ
12.01. – Prezydent Andrzej Duda wręczył kończącej wówczas misję dyplomatyczną w Polsce ambasador USA Georgette Mosbacher Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
15.01. – B. premier Donald Tusk stwierdził, że nie ucieknie od politycznej roli w Polsce w przyszłości i zadeklarował, że zrobi wszystko co w jego mocy, aby jeszcze przed wyborami parlamentarnymi „pomóc w zwycięstwie i przywróceniu normalności i demokracji”.
21.01. Poinformowano, że Bix Aliu jako charge d’affaires pokieruje ambasadą USA w Polsce do czasu nominacji i przyjazdu nowego ambasadora po tym, gdy placówkę opuściła Georgette Mosbacher. Wcześniej Aliu pełnił funkcję zastępcy szefa placówki.
27.01. – Trybunał Konstytucyjny opublikował pisemne uzasadnienie wyroku z 22 października 2020 r., w którym orzekł o niekonstytucyjności przepisu dopuszczającego aborcję w przypadku dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu. Następnie wyrok ten został opublikowany w Dzienniku Ustaw.
LUTY
6.02. – Szef PO Borys Budka i prezydent Warszawy, wiceprzewodniczący PO Rafał Trzaskowski zaproponowali stworzenie „Koalicji 276”, czyli platformy współpracy opozycji: KO, Polski 2050 Szymona Hołowni, Lewicy i PSL.
10.02. – Prezydent Rzeszowa Tadeusz Ferenc ogłosił rezygnację z zajmowanego od ponad 18 lat stanowiska. Na swoje stanowisko zaproponował wiceministra sprawiedliwości Marcina Warchoła. Ostatecznie przedterminowe wybory, które odbyły się 13 czerwca wygrał w I turze Konrad Fijołek.
21.02. – Zmarł tragicznie jeden z czołowych działaczy opozycji w PRL Jan Lityński. Utonął, gdy podczas spaceru wałem przeciwpowodziowym w okolicach Pułtuska wszedł do rzeki Narew, aby ratować psa, pod którym załamał się lód. Ciało Jana Lityńskiego odnaleziono 27 lutego.
26.02. – Zaprezentowano oparty na pięciu filarach Krajowy Plan Odbudowy. Te filary to: odbudowa konkurencyjności polskiej gospodarki, cyfryzacja, ochrona zdrowia, mobilna, inteligentna Polska i transformacja energetyczna. – KPO to jeden z elementów wielkiego programu gospodarczego, który rząd będzie wkrótce odsłaniać w kolejnych etapach – zaznaczył premier Mateusz Morawiecki.
Krajowy Plan Odbudowy to dokument, który ma być podstawą do otrzymania środków z unijnego Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Wskazuje on przeznaczenie pieniędzy na konkretne reformy, programy i inwestycje. Środki z unijnego Funduszu Odbudowy zostaną zainwestowane w: ochronę zdrowia, transformację w kierunku „zielonej” gospodarki, innowacyjne rozwiązania, przyjazny środowisku transport oraz rozwiązania cyfrowe. Polska do końca 2026 r. ma otrzymać: 23,9 mld euro w postaci bezzwrotnych dotacji oraz 34,2 mld euro w formie ewentualnych pożyczek. Podczas prezentacji Krajowego Planu Odbudowy premier powiedział, że KPO „jest jednym z istotnych bardzo filarów całego naszego wielkiego programu gospodarczego”, który rząd będzie „wkrótce odsłaniać w kolejnych etapach”.
MARZEC
2.03. – Trybunał Sprawiedliwości UE, odpowiadając na pytania Naczelnego Sądu Administracyjnego, orzekł, że „kolejne nowelizacje ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, które doprowadziły do zniesienia skutecznej kontroli sądowej rozstrzygnięć KRS o przedstawieniu prezydentowi wniosków o powołanie kandydatów na sędziów Sądu Najwyższego, mogą naruszać prawo UE”. Według TSUE, jeżeli sąd krajowy uzna, że te zmiany naruszają prawo UE, to ma obowiązek odstąpić od zastosowania tych przepisów. Prezes TK Julia Przyłębska uznała, że orzeczenie TSUE „oznacza naruszenie ładu konstytucyjnego RP” i wykracza „rażąco poza ustalenia traktatowe, naruszając fundamenty działalności UE jako wspólnoty suwerennych państw”.
4.03. – Poseł Konfederacji Grzegorz Braun zapowiedział kandydowanie w przedterminowych wyborach prezydenta Rzeszowa. Wybory są konieczne po rezygnacji z tej funkcji wieloletniego włodarza tego miasta Tadeusza Ferenca.
8.03. – Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę w sprawie 14. emerytury. Rząd szacuje, że dodatkowe świadczenie jesienią otrzyma ok. 9,1 mln osób, z czego 7,9 mln seniorów dostanie wypłatę w pełnej wysokości, czyli równą minimalnej emeryturze.
11.03. – Rząd złożył skargę do TSUE dot. niezgodności z traktatami europejskimi rozporządzenia ws. ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu UE. Skarga dotyczy porozumienia z grudnia 2020 r. Unijni liderzy porozumieli się wówczas ws. wieloletniego budżetu, funduszu odbudowy oraz mechanizmu warunkowości.
13.03. – Prawo i Sprawiedliwość zaprezentowało 10 głównych haseł „Nowego Ładu”, czyli programu partii na czas po mniemanej pandemii Covid-19. Program składa się z następujących obszarów: Plan na zdrowie, Uczciwa praca-godna płaca, Dekada rozwoju, Rodzina i dom w centrum życia, Polska – nasza ziemia, Przyjazna szkoła i kultura na nowy wiek, Dobry klimat dla firm, Czysta energia-czyste powietrze, CyberPoland 2025, Złota jesień życia.
16.03. – Ślubowanie poselskie złożył Łukasz Mejza, który objął mandat po zmarłej posłance PSL Jolancie Fedak. Postanowił jednak zostać posłem niezrzeszonym.
22.03. – Prokuratura Regionalna w Szczecinie skierowała do Senatu wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej marszałka Tomasza Grodzkiego. Śledczy chcą mu postawić cztery zarzuty przyjęcia korzyści majątkowych w latach, gdy był dyrektorem szpitala specjalistycznego w Szczecinie i ordynatorem tamtejszego Oddziału Chirurgii Klatki Piersiowej. Grodzki, który jest profesorem nauk medycznych, chirurgiem, wielokrotnie zapewniał, że formułowane pod jego adresem zarzuty dotyczące korupcji nie mają podstaw.
25.03. – W Grodnie zatrzymany został Andrzej Poczobut, działacz Związku Polaków na Białorusi i korespondent „Gazety Wyborczej”. Prezydent Andrzej Duda chce, by kwestią zatrzymań Polaków na Białorusi zajęła się Rada Bezpieczeństwa ONZ.
29.03. – Premier Mateusz Morawiecki złożył wniosek do Trybunału Konstytucyjnego dotyczący wyższości polskiego prawa konstytucyjnego nad prawem unijnym. Chodzi o „kompleksowe rozstrzygnięcie kwestii kolizji norm prawa europejskiego z konstytucją oraz potwierdzenia dotychczasowego orzecznictwa w tym zakresie”. To pokłosie orzeczenia TSUE ws. nowelizacji ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa. Unijny Trybunał polecił polskim sądom, by nie stosowały przepisów nowelizacji, jeśli uznają, iż naruszają prawo UE.
KWIECIEŃ
6.04. – W wieku 63 lat zmarła posłanka KO Anna Wasilewska, sprawująca mandat drugą kadencję, w przeszłości m.in wiceprezydent Olsztyna. Po niej mandat objęła Anna Wojciechowska.
7.04. – Zarejestrowana została partia Polska 2050 Szymona Hołowni. Jej przewodniczącym został Michał Kobosko.
23.04. – Prezydent Andrzej Duda wziął udział w szczycie klimatycznym pod przewodnictwem prezydenta USA Joe Bidena. W trakcie szczytu zapowiedział, że „Polska będzie budować zrównoważony i niskoemisyjny miks energetyczny w oparciu o energetykę jądrową oraz odnawialną, a także gaz”.
24.04. – Premier Mateusz Morawiecki poinformował, że razem z małżonką przyjął szprycę przeciw COVID-19.
27.04. – Lewica porozumiała się z rządem w kwestii poparcia Krajowego Planu Odbudowy. Jej warunki – przeznaczenie 30 proc. środków dla samorządów oraz dodatkowych środków na szpitale powiatowe, a także powołanie specjalnego zespołu monitorującego wydawanie środków – zostały zaakceptowane przez stronę rządową.
– Prezydent Andrzej Duda poinformował, że razem z małżonką przyjął szprycę przeciw COVID-19.
28.04. – Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział stopniowe luzowanie koronarestrykcji – przywrócenie edukacji stacjonarnej, otwarcie galerii handlowych, hoteli, restauracji, obiektów sportowych i instytucji kulturalnych.
– Prezes NIK Marian Banaś poinformował, że funkcjonariusze CBA przeprowadzili przeszukanie w domu jego syna. „To konsekwencja wyników kontroli NIK dot. organizacji wyborów korespondencyjnych” – ocenił.
30.04. – Wiceminister funduszy i polityki regionalnej Waldemar Buda poinformował, że Rada Ministrów przyjęła Krajowy Plan Odbudowy, będący podstawą do wypłacenia środków z unijnego Funduszu Odbudowy. KPO został również wysłany do Komisji Europejskiej.
MAJ
3.05. – W Warszawie odbyło się uroczyste posiedzenie Izb Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmu Republiki Litewskiej z okazji 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. W uroczystościach poza prezydentem Andrzejem Dudą udział wzięli również prezydent Litwy Gitanas Nauseda. Później tego samego dnia na Zamku Królewskim odbyły się uroczystości państwowe z okazji Święta Narodowego w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja z udziałem pięciorga prezydentów: Dudy, Nausedy, a także prezydenta Łotwy Egilsa Levitsa, prezydent Estonii Kersti Kaljulaid i prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Pięcioro liderów państw regionu podpisało wspólną deklarację, w której stwierdzono, że Europę należy budować na wartościach, takich jak wolność, suwerenność, integralność terytorialna, demokracja, rządy prawa, równość i solidarność.
– Rzecznik rządu Piotr Müller wraz z wiceministrem funduszy i polityki regionalnej Waldemarem Budą poinformowali, że dokumenty związane z Krajowym Planem Odbudowy zostały oficjalnie, w formalnej wersji złożone w Komisji Europejskiej. Każde państwo członkowskie musiało przygotować i przesłać do Komisji Europejskiej Krajowy Plan Odbudowy, będący podstawą do wypłaty środków z unijnego Funduszu Odbudowy.
4.05. – Sejm przyjął ustawę wyrażającą zgodę na ratyfikację decyzji o zwiększeniu zasobów własnych UE. Ratyfikacja przez wszystkie kraje członkowskie była konieczna do uruchomienia zarówno Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2021-2027, jak i Funduszu Odbudowy. Za ratyfikacją głosowała większość posłów PiS, Koalicji Polskiej-PSL, Lewicy i Polski 2050. Zdecydowana większość klubu KO wstrzymała się w tej sprawie od głosu. Przeciw byli posłowie Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobro i koła Konfederacji.
13.05. – Prezes NIK Marian Banaś zaprezentował raport negatywnie oceniający proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego. Centrum Informacyjne Rządu przekonywało jednak, że wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego były zgodne z prawem.
15.05. – Prezes PiS Jarosław Kaczyński oraz premier Mateusz Morawiecki podczas konwencji programowej zaprezentowali Polski Ład, czyli program społeczno-gospodarczy na okres pocovidowy. Jego fundamenty to 7 proc. PKB na zdrowie; obniżka podatków dla 18 mln Polaków (w tym kwota wolna od podatku do 30 tys. zł), inwestycję, które wygenerują 500 tys. nowych miejsc pracy, mieszkania bez wkładu własnego i dom do 70 m kw bez formalności, a także emerytura bez podatku do 2500 zł.
25.05. – Prezes NIK Marian Banaś poinformował, że w związku z organizacją wyborów w trybie korespondencyjnym zarządzonych na 10 maja 2020 r. NIK skieruje do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez premiera Mateusza Morawieckiego, szefa KPRM Michała Dworczyka, szefa MAP Jacka Sasina oraz szefa MSWiA Mariusza Kamińskiego.
27.05. – Senat poparł ustawę ratyfikacyjną związaną z wdrożeniem Funduszu Odbudowy UE. Ratyfikacja tej decyzji przez wszystkie państwa członkowskie była niezbędna do uruchomienia Funduszu Odbudowy. Dzień później prezydent Andrzej Duda podpisał tę ustawę i została ona opublikowana w Dzienniku Ustaw.
31.05. – Prezydent Andrzej Duda ratyfikował decyzję unijnych liderów dotyczącą zwiększenia zasobów własnych w budżecie UE. Ratyfikacja decyzji Rady UE z 14 grudnia 2020 r. pozwoli na uruchomienie środków z unijnego budżetu i Funduszu Odbudowy po pandemii COVID-19.
– Prawo i Sprawiedliwość podpisało z Kukiz’15 umowę o współpracy programowej polegającej na wzajemnym wspieraniu swoich projektów ustaw.
CZERWIEC
7.06. – Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś złożył wniosek o upublicznienie materiałów zgromadzonych przez CBA i prokuraturę w śledztwie w jego sprawie.
9.06. – Szef KPRM Michał Dworczyk poinformował w mediach społecznościowych o włamaniu na skrzynki mailowe jego i jego żony. Dodał, że w tej sprawie zostały zawiadomione stosowne służby.
13.06. – Konrad Fijołek wygrał w I turze przedterminowe wybory na prezydenta Rzeszowa zdobywając 56,51 proc. głosów. Fijołek był wspólnym kandydatem opozycji – KO, PSL, Lewicy i Polski 2050. Tydzień później został zaprzysiężony. Zastąpił na tej funkcji wieloletniego prezydenta miasta Tadeusza Ferenca, który złożył rezygnację z tej funkcji.
14.06. – Prezes PiS Jarosław Kaczyński i lider Kukiz’15 Paweł Kukiz przedstawili szczegóły porozumienia programowego obu ugrupowań. W ramach umowy formacje będą wspierać się nawzajem w głosowaniach nad ważnymi dla nich sprawami.
16.06. – Podczas tajnych obrad Sejmu przedstawiona została informacja rządu dotycząca cyberataków na Polskę.
18.06. – Wicepremier Jarosław Kaczyński po zapoznaniu się z informacjami przedstawionymi mu przez ABW i Służbę Kontrwywiadu Wojskowego poinformował, że najważniejsi polscy urzędnicy, ministrowie, posłowie byli przedmiotem ataku cybernetycznego.
– Grupa posłów PiS skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek ws. uprawnień unijnego Trybunału Sprawiedliwości do kontroli prawa krajowego i stosowania środków tymczasowych w sprawach m.in. sądownictwa państw członkowskich.
24.06. – Sejm odrzucił wnioski o wotum nieufności wobec szefa MSWiA Mariusza Kamińskiego, szefa MAP Jacka Sasina, szefa KPRM Michała Dworczyka. Wnioski były reakcją opozycji na raport Najwyższej Izby kontroli w sprawie organizacji ubiegłorocznych wyborów prezydenckich w trybie korespondencyjnym, które nie doszły do skutku.
– Sejm odrzucił wniosek o odwołanie z funkcji wicemarszałka Sejmu Ryszarda Terleckiego (PiS). Wniosek miał związek z jego słowami na temat liderki białoruskiej opozycji Swiatłany Cichanouskiej.
Źródło: PAP
