Sejmas przyjął 18 stycznia projekt ustawy określający zapis nielitewskich nazwisk w litewskich dokumentach tożsamości. Dotyczy to także pisowni nazwisk polskich. Jest to problem, którego nie rozwiązano przez 30 lat w stosunkach Polski i Litwy.
Ustawę w ostatnim głosowaniu poparło 82 posłów w 140-osobowym Sejmie. 37 opowiedziało się przeciwko, a trzech powstrzymało się od głosu. Ustawa wejdzie w życie po podpisaniu jej przez prezydenta.
„To bardzo ważny krok, zarówno pod względem obrony praw człowieka, jak i polityki bezpieczeństwa, mając na uwadze nasze sąsiedztwo” – powiedziała przewodnicząca parlamentu Viktorija Czmilyte-Nielsen. Podkreśliła jednak, że „jest to przede wszystkim kwestia obrony godności człowieka”.
Zgodnie z obowiązującą obecnie zasadą imiona i nazwiska nielitewskie w dokumentach tożsamości Litwy są zapisywane w formie litewskiej. Przyjęty dokument legalizuje pisownię nielitewskich nazwisk alfabetem łacińskim, czyli zezwala na używanie łacińskich liter „w”, „q” i „x”, których nie ma w litewskim alfabecie.
Wraz z przyjęciem ustawy rezygnuje się też z zapisu nielitewskich nazwisk w litewskim brzmieniu. Oznacza to, że po wejściu w życie ustawy można będzie używać dwuznaków, na przykład „cz” albo „rz”, albo poprawnego zapisu imienia „Anna”, które w wersji litewskiej zapisywane jest jako „Ana”. Ustawa wyklucza jednak możliwość używania znaków diakrytycznych ( ą, ć, ę, ł, itd.).
Od kilkudziesięciu lat możliwości zapisywania nazwiska w formie oryginalnej w litewskich dokumentach tożsamości domagali się Polacy mieszkający na Litwie, a także obywatelki Litwy, które wychodzą za mąż za obcokrajowców. Uprawomocnieniu zapisu nielitewskich nazwisk w formie oryginalnej sprzeciwia się część polityków i społeczeństwa litewskiego, która uważa, że zagraża to statusowi języka litewskiego jako języka państwowego.
Litewska minister sprawiedliwości Ewelina Dobrowolska przekonuje, że nowa ustawa „nie będzie miała wpływu na zmianę alfabetu języka litewskiego”. Od kilku lat prawo do oryginalnego zapisu imienia i nazwiska osoby zainteresowane uzyskują już w litewskich sądach. W 2020 roku litewskie sądy uwzględniły 79 wniosków o zmianę nazwiska na formę oryginalną, a w 2021 roku uwzględniono takich 45 wniosków.
Źródło: PAP
