Francja odda ze zbiorów państwowych 15 zagrabionych przez nazistów dzieł sztuki ich prawowitym właścicielom.
Działająca od 1999 roku komisja ds. odszkodowań za mienie zrabowane w czasie okupacji ustaliła, w jaki sposób obrazy Klimta, Chagalla oraz kilka innych dzieł sztuki znalazły się we francuskich muzeach.
Teraz na mocy przegłosowanej jednomyślnie 15 lutego w Senacie ustawy wrócą w ciągu najbliższego roku do swoich prawowitych właścicieli lub ich spadkobierców.
Rząd po raz pierwszy od 70 lat podjął kroki prawne umożliwiające restytucję dzieł ze zbiorów publicznych, które zostały zrabowane podczas II wojny światowej lub nabyte podczas okupacji w wyniku antysemickich prześladowań.
Zgoda parlamentu była niezbędna ze względu na obowiązującą od XVIII wieku zasadę niezbywalności dóbr publicznych, w tym kolekcji muzealnych, w myśl której wchodzących w ich skład dzieł nie wolno ani sprzedać, ani podarować.
Szacuje się, że podczas II wojny światowej naziści zagrabili we Francji ok. 100 tys. dzieł sztuki. Eksponaty Musées Nationaux Récupération (Odzysk Muzeów Państwowych) w zbiorach państwowych czekają na prawowitych właścicieli. Do ich odzyskania wystarcza decyzja administracyjna.
Wiele muzeów, a także prywatnych kolekcjonerów do dziś posiada dzieła sztuki sprzedane za bezcen przez Żydów prześladowanych przez reżim Vichy. Powstała przy Ministerstwie Kultury w 2019 roku Misja Badań i Restytucji dzieł sztuki zagrabionych w latach 1933-1945 na mocy antysemickiego prawodawstwa Vichy dysponuje budżetem 200 tys. euro rocznie i zatrudnia tylko pięciu pracowników.
Do niedawna to do spadkobierców należało upomnienie się o swoją własność i udokumentowania roszczenia. Państwo francuskie zaczęło aktywnie poszukiwać prawowitych właścicieli dopiero osiem lat temu, najpierw powołując specjalną komisję złożoną z historyków, prawników, archiwistów i kuratorów (2014), a następnie pozwalając Komisji CIVS wszczynać postępowanie z urzędu.
Tekst ukazał się w segmencie Postępy Postępu w numerze 09-10 (2022) „Najwyższego Czasu!”, który można nabyć TUTAJ.
