Program deportacji nielegalnych imigrantów z Wielkiej Brytanii do Rwandy, aby tam były ich rozpatrywane wnioski o azyl, jest zgodny z prawem – orzekł w poniedziałek brytyjski Wysoki Trybunał. To znaczące, choć niecałkowite zwycięstwo brytyjskiego rządu.
Sędziowie orzekli, że budząca duże kontrowersje umowa jest zgodna z konwencją dotyczącą uchodźców oraz z brytyjską ustawą z 1998 roku o prawach człowieka, ale ministerstwo spraw wewnętrznych powinno spojrzeć na „szczególne okoliczności” konkretnych osób przed ich deportacją do Rwandy.
Wskazali, że przypadki ośmiu osób, które jako pierwsze miały być wysłane do tego kraju, nie zostały odpowiednio zbadane przez ówczesną szefową tego resortu Priti Patel i należy je ponownie rozpatrzyć, zanim rząd spróbuje ponownie deportować te osoby.
Zgodnie z umową zawartą w kwietniu przez Patel z rządem Rwandy, nielegalni imigranci będą mogli być wysyłani do tego kraju i tam będą rozpatrywane ich wnioski o azyl. Jeśli mają oni podstawy do otrzymania azylu, dostaną go, ale w Rwandzie, a nie w Wielkiej Brytanii. Ci, których wniosek zostanie odrzucony, uzyskają status imigranta w Rwandzie, bądź zostaną odesłani do kraju pochodzenia. Patel wskazywała, że perspektywa deportacji do Rwandy będzie czynnikiem zniechęcającym nielegalnych imigrantów do podejmowania prób przedostania się do Wielkiej Brytanii przez kanał La Manche.
Pierwszy lot deportacyjny miał się odbyć w czerwcu, ale nie doszedł do skutku po serii apelacji składanych przez prawników nielegalnych imigrantów, a na koniec po interwencji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Zarówno Liz Truss, która zastąpiła Borisa Johnsona na stanowisku premiera, jak i jej następca Rishi Sunak deklarowali zamiar realizacji umowy z Rwandą, a obecna szefowa MSW Suella Braverman mówiła, że chce zawrzeć podobne porozumienia z innymi krajami.
Sprawę do Wysokiego Trybunału wniosło osiem osób, które miały zostać deportowane do Rwandy. Ich prawnicy argumentowali, że umowa jest niezgodna z prawem, a władze Rwandy „torturują i mordują tych, których uważają za swoich przeciwników”. MSW argumentowało, że umowa gwarantuje, iż każdy tam wysłany będzie miał zapewnioną „bezpieczną i skuteczną” procedurę rozpatrywania wniosku azylowego.
„Sąd doszedł do wniosku, że poczynienie przez rząd ustaleń dotyczących przeniesienia osób ubiegających się o azyl do Rwandy, aby ich wnioski o azyl były określane w Rwandzie, a nie w Wielkiej Brytanii, jest zgodne z prawem” – ogłosili sędziowie, dodając, że na podstawie przedstawionych dowodów, uzgodnienia z rządem Rwandy wskazują, iż wnioski będą tam rozpatrywane we właściwy sposób.
Sędziowie dodali jednak: „Minister spraw wewnętrznych musi odpowiednio rozważyć okoliczności każdego indywidualnego wnioskodawcy. Minister spraw wewnętrznych musi zdecydować, czy jest coś w szczególnych okolicznościach każdej osoby, co oznaczałoby, że jej wniosek o azyl powinien być rozpatrzony w Wielkiej Brytanii lub czy istnieją inne powody, dla których nie powinna być przeniesiona do Rwandy”.
Od początku tego roku do Wielkiej Brytanii nielegalnie przedostało się przez kanał La Manche prawie 45 tys. osób, co jest wzrostem o 57 proc. w stosunku do 2021 roku.
