Polski Instytut Ekonomiczny policzył, o ile w przyszłości wzrosną koszty starzenia się polskiego społeczeństwa. Obecnie Polska znajduje się w kryzysie demograficznym, rodzi się zbyt mało dzieci, by doszło do zastępowalności pokoleń.
Współczynnik obciążenia demograficznego definiowany jest w badaniu jako stosunek osób w wieku poprodukcyjnym do osób w wieku produkcyjnym. Wartość ta w ciągu dekady wzrosła o 9,6 pkt. proc. do 29,3 proc. w ubiegłym roku w Polsce. Jest to drugi wynik w Unii Europejskiej (tuż za Finlandią – 9,7 pkt. proc. wzrostu). W Unii Europejskiej współczynnik obciążenia demograficznego w tym samym czasie wzrósł o 5,9 pkt. proc. do 33 proc. w roku 2022.
„Szacuje się, że koszty starzenia się ludności w UE będą stopniowo wzrastać głównie do połowy bieżącego wieku: z 24 proc. PKB UE w 2019 roku do 26,5 proc. PKB w 2050 roku (a w Polsce odpowiednio z 20,1 proc. do 23 proc.). Starzenie się społeczeństw będzie miało kluczowe konsekwencje społeczne i gospodarcze, wśród których wymienia się m.in. zwiększające się wydatki na świadczenia emerytalne, opiekę zdrowotną i pielęgniarską. Wyzwaniem pozostaną także pogłębiające się dysproporcje między regionami, m.in. w wyniku szybszego starzenia się i odpływu ludności w wieku produkcyjnym w słabiej rozwiniętych gospodarczo regionach” – czytamy w raporcie PIE.
PIE prognozuje dalsze starzenie się społeczeństwa (wskazują na to trendy długofalowe). Przewidywany współczynnik obciążenia demograficznego w 2030 roku w Unii Europejskiej wzrośnie do 43,1 proc. (w Polsce do 38,9 proc.), a w 2050 roku do 56,9 proc. (w Polsce: 57 proc.).
„Wpływ pandemii, choć wyraźny w krótkim okresie (o czym świadczy m.in. 1,2 mln nadmiarowych zgonów w UE w okresie 2020-2021), najprawdopodobniej nie wpłynie znacznie na zaburzenie tych trendów, o czym świadczy m.in. ponowne wydłużanie się oczekiwanej długości życia, poprawienie wskaźnika liczby urodzeń w drugiej połowie 2021 roku czy też ponowne zwiększenie przepływów migracyjnych” – czytamy dalej.
Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021, przeprowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny, w okresie 2011-2021 już pokazują, że odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym zmniejszył się z 18,7 proc. w 2011 roku do 18,2 proc., a w wieku produkcyjnym – z 64,4 proc. w 2011 roku do 60,0 proc. w 2021 roku.
Zwiększył się natomiast odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym – z 16,9 proc. do 21,8 proc., tj. o prawie 5 pkt. proc.
