Koronacja króla Karola III. Jaką władzę będzie miał brytyjski monarcha? [VIDEO]

Przez
SG
-
Król Karol III wraz z małżonką Kamilą w królewskiej karocy zmierzają na koronację Źródło: EPA/Tolga Akmen Dostawca: PAP/EPA.
Król Karol III wraz z małżonką Kamilą w królewskiej karocy zmierzają na koronację Źródło: EPA/Tolga Akmen Dostawca: PAP/EPA.
REKLAMA

Król Wielkiej Brytanii Karol III i królowa-małżonka przybyli do Opactwa Westminsterskiego i biorą udział w ceremonii ich koronacji. Wraz z ich przybyciem rozległo się bicie dzwonów w świątyni. Brytyjski monarcha wciąż ma sporą władzę – nie tylko symboliczną.

Wbrew obawom, podczas przejazdu z Pałacu Buckingham nie doszło do żadnych zakłóceń, choć uroczystość psuje silnie padający deszcz.

REKLAMA

Nabożeństwo koronacyjne potrwa około dwie godziny, po czym para królewska wróci do Pałacu Buckingham. Z powodu deszczu prawdopodobnie jednak zostanie odwołany przelot samolotów wojskowych, który miał zakończyć uroczystość.

 

Jaką władzę w ma król Wielkiej Brytanii?

Monarchia brytyjska trwa nieprzerwanie od XII wieku, a ustrój w obecnej formie istnieje od 314 lat. Dla Polaków, którzy niestety utracili swoją monarchię, system brytyjski jest czymś egzotycznym. Często powtarza się u nas nieprawdę, że królowie i królowe brytyjskie są władcami jedynie tytularnymi. Prawda jest jednak inna.

Dzisiejszy ustrój Wielkiej Brytanii, który nazywamy najczęściej monarchią konstytucyjną, to w rzeczywistości połączenie nowoczesnego republikanizmu z całkiem klasyczną monarchią.

Monarcha wciąż pozostaje nadrzędną instytucją kontrolną władzy wykonawczej i ustawodawczej oraz spoiwem wszystkich przejawów działalności państwa – od władzy centralnej, przez wojskową, sądowniczą, religijną, po sprawy wewnętrzne (w tym działanie służb) i stosunki międzynarodowe.

Z tego statusu wynikają cotygodniowe spotkania monarchy z brytyjskimi premierami – władca jest na bieżąco ze wszystkim, czym zajmuje się państwo i zapewnia tym samym ciągłość władzy. Jest to ważne – wystarczy spojrzeć na to, co dzieje się w Polsce podczas zmiany władzy. Wielka Brytania omija te problemy dzięki swojemu systemowi.

Król Wielkiej Brytanii jak prezydent w Polsce?

Często funkcje monarchów brytyjskich porównuje się do funkcji prezydenta RP. Rzeczywiście jest kilka punktów stycznych. Monarcha brytyjski to: głowa państwa, zwierzchnik sił zbrojnych. Ma prawo wetować ustawy parlamentu i prowadzi politykę zagraniczną. W tych kwestiach król Karol III ma taką samą władzę, jak w Polsce ma dziś Andrzej Duda.

Monarchowie brytyjscy mają jednak dużo większą władzę niż prezydenci. Co więc należy do władzy Karola III? Najważniejsze, ale wciąż nie wszystkie, funkcje monarchów brytyjskich:

  • Monarcha powołuje premiera i może go odwołać. Tak samo każdego z ministrów. Może również rozwiązać parlament. Monarcha ma także pełną wiedzę o jawnych i tajnych działaniach państwa.
  • Monarcha jest zwierzchnikiem sił zbrojnych Wielkiej Brytanii oraz wszystkich pozostałych służb. Przykładowo – służby specjalne działają w imieniu Jej/Jego Królewskiej Mości, a nie państwa.
  • Każda ustawa przechodząca przez parlament potrzebuje podpisu władcy. Odmawiając podpisu lub zwlekając z podpisaniem danej ustawy, monarcha wpływa na politykę państwa. Dodatkowo zasada ta działa nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale także w wielu państwach, które uznają brytyjskiego monarchę za głowę państwa. Monarcha może także odesłać ustawę do Sądu Najwyższego (lub odpowiednika – np.: w Szkocji, Walii) w celu zbadania jej konstytucyjności lub po prostu ją zawetować.
  • Monarcha reprezentuje Wielką Brytanię w kontaktach z zagranicą. Podpisuje pakty i konwencje międzynarodowe oraz przyjmuje ambasadorów obcych państw. Monarcha mianuje ambasadorów. To także pałac, a nie rząd czy urzędy, wydaje paszporty obywatelom brytyjskim.
  • Monarcha decyduje o formalnym wypowiedzeniu wojny lub zawarciu pokoju. Król lub królowa decydują o uznaniu nowego państwa, wcieleniu go do Korony lub usunięciu z niej (miało to miejsce wiele razy w czasie panowania Elżbiety II).
  • Monarcha ma prawo łaski, które nie podlega zaskarżeniu ani ocenie sądów. Może także zredukować czyjś wyrok. Sam monarcha natomiast ma immunitet zupełny – nie można go skazać ani osądzić. W obecności monarchy nie wolno nikogo aresztować. Nie można również prowadzić śledztwa na terenie królewskiego pałacu.
  • Monarcha kształtuje elity w Wielkiej Brytanii. To może najważniejsza funkcja monarchy – szczególnie w społeczeństwie takim, jak brytyjskie. Monarcha decyduje o nadawaniu szlachectwa i przyznawaniu orderów. Może tym samym kształtować elity, które później robią karierę polityczną i medialną.
  • Monarcha brytyjski jest również zwierzchnikiem Kościoła Anglikańskiego. Monarcha ma prawo do mianowania biskupów.

Jak widać prerogatywy monarchy w Wielkiej Brytanii są o wiele większe niż władza prezydenta w Polsce. Do tego należy doliczyć szacunek, jakim cieszy się monarcha jako głowa państwa z wielowiekową tradycją, a także wpływ na kulturę. Rodzina królewska w Wielkiej Brytanii pełni również funkcję celebrycką, co także pozwala wpływać im na to, co dzieje się na Wyspach, bowiem to celebryci są w XXI wieku jest z najbardziej wpływowych grup.

Nowy król Wielkiej Brytanii – Karol III

Całą władzę, jaką posiadała Elżbieta II, przejął jej następca. Karol, który przejął tron w chwili śmierci swojej matki Elżbiety II, mógł przyjąć jako król inne imię, tak jak to wcześniej robili niektórzy monarchowie.

Jego pełne imiona to Karol Filip Artur Jerzy, więc mógł zdecydować się na użycie któregoś z nich. Tak samo jak on zrobiła w 1952 r. królowa Elżbieta II, która po objęciu tronu zdecydowała, że pozostanie przy swoim pierwszym imieniu.

REKLAMA