Według statystyk w 2022 r. w Wielkopolsce żyło ponad 3,49 mln osób, a populacja województwa zmniejszyła się o 0,18 proc. w stosunku do poprzedniego roku. Liczba mieszkańców regionu spada szybciej, niż wskazywały dotychczasowe prognozy.
Według danych opublikowanych przez Urząd Statystyczny w Poznaniu w 2022 r. w Wielkopolsce żyło łącznie 3 mln 493 tys. 577 osób. Zgodnie z prognozami populacja regionu będzie się stopniowo zmniejszać osiągając w 2050 r. poziom 3,287 mln osób. Ubiegłoroczna mediana wieku mieszkańców województwa wzrosła do 41,1 lat. Statystycznie, w ubiegłym roku na 100 mężczyzn mieszkających w regionie przypadało 105,8 kobiet.
Kierownik Wielkopolskiego Ośrodka Badań Regionalnych Urzędu Statystycznego w Poznaniu Arleta Olbrot komentując dane dla PAP zaznaczyła, że ostatnia prognoza demograficzna GUS oparta jest na danych z Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 r., i nie uwzględnia wpływu pandemii COVID-19 czy migracyjnych skutków wojny w Ukrainie. Nowa prognoza, oparta o dane ze spisu z 2021 r. jeszcze nie została przygotowana.
Ekspertka wskazała jednak, że obserwowane zarówno w Wielkopolsce, jak i reszcie kraju, procesy demograficzne – takie jak m.in. zmniejszającą się stale liczbę potencjalnych matek, proces opóźniania decyzji o pierwszym dziecku lub rezygnacja z ich posiadania – „nie prognozują sytuacji demograficznej województwa wielkopolskiego dobrze”.
„Warto choćby wspomnieć, że ostatnia prognoza demograficzna dla Wielkopolski wskazywała, że w roku 2022, a także w latach 2023 i 2024 województwo nadal będzie zwiększać swą populację w oparciu o dodatni przyrost naturalny i korzystne procesy migracyjne, a dopiero po 2025 r. proces ten ulegnie powolnemu odwróceniu” – zaznaczyła.
Jak podkreśliła, pandemia koronawirusa pogłębiła w regionie niekorzystne trendy demograficzne z poprzednich lat. „W porównaniu z 2021 r. liczba ludności obniżyła się o 6,5 tys. osób, tj. o 0,18 proc. Spadek liczby ludności dotyczył 145 spośród 226 gmin regionu. Od 2021 r. woj. wielkopolskie należy do grupy województw depopulacyjnych – niewielki przyrost ludności utrzymał się jedynie w pomorskim. Natomiast w 2022 r. już we wszystkich województwach odnotowano zmniejszenie się liczby mieszkańców” – wskazała.
Jak dodała, w całym województwie największy ubytek liczby ludności w porównaniu z 2021 r. zaobserwowano w miastach na prawach powiatu: Koninie – o 1,39 proc., Lesznie – o 1,23 proc. i Kaliszu – o 1,10 proc.
W ubiegłym roku przyrost ludności odnotowano w 6 powiatach, dla porównania w 2021 r. w 4. Liczba mieszkańców powiatu poznańskiego zwiększyła się o 1,42 proc., leszczyńskiego – o 1,10 proc., średzkiego – o 0,22 proc., grodziskiego – o 0,18 proc., wrzesińskiego – o 0,12 proc., a nowotomyskiego – o 0,01 proc.
„Populacja w dużych ośrodkach miejskich maleje również z powodu migracji ludności do okolicznych gmin. Najbardziej ten proces jest widoczny w podpoznańskich gminach, w których liczba mieszkańców wzrosła m.in.: po 1,1 tys. osób (o 3,2 proc.) w Kórniku i Dopiewie, o 0,8 tys. osób (o 2,6 proc.) w Tarnowie Podgórnym oraz po 0,6 tys. osób w Rokietnicy i Swarzędzu (odpowiednio o 2,8 proc. i 1,0 proc.), przy ubytku w Poznaniu o 3,8 tys. osób (o 0,7 proc.)” – wyliczyła ekspertka.
Jak zaznaczyła, rok 2022 był trzecim z kolei, w którym odnotowano ubytek naturalny wynikający przede wszystkim z bardzo niskiej liczby urodzeń oraz poziomu umieralności. W ubiegłym roku liczba zgonów była o 7,5 tys. większa od liczby urodzeń; dla porównania w 2021 r. liczba ta była większa o 9,6 tys. „Przyrost naturalny w przeliczeniu na 1000 ludności wyniósł -2,16 wobec -2,74 rok wcześniej (w kraju -3,79 wobec -4,95). Zarówno w miastach, jak i na wsi odnotowano poprawę wskaźnika, który jednak nadal przyjmował wartości ujemne (odpowiednio -3,53 i -0,58)” – podkreśliła.
Olbrot dodała, że współczynnik płodności kobiet, czyli liczba żywych urodzeń przypadająca na 1000 kobiet w wieku 15–49 lat, w 2022 r. wyniósł 37,10, a rok wcześniej 40,54. Taki wynik uplasował region na 4. miejscu w kraju, gdzie średnio współczynnik wyniósł 35,05.
Ekspert wskazała, że województwo wielkopolskie jest regionem o stosunkowo dużym natężeniu migracji wewnętrznej, a liczba osób przemieszczających się – zarówno przybywających i wyjeżdżających – należy do największych w kraju, po województwie mazowieckim. Dodała, że nadal do Wielkopolski przybywa więcej osób, niż ją opuszcza.
„Biorącą pod uwagę relację przyrostu naturalnego i salda migracji stałej, wielkopolskie od 2020 r. należało do grupy województw nieaktywnych demograficznie, czyli wyludniających się. Spadek liczby ludności był tu konsekwencją ujemnego przyrostu naturalnego przewyższającego przyrost migracyjny” – wskazała Olbrot.
W regionie, podobnie jak w całym kraju, postępuje proces starzenia się ludności. W Wielkopolsce mediana wieku – czyli wiek środkowy – przesunęła się z 40,7 w 2021 r. do 41,1 lat w 2022 r. Dla porównaniu w całym kraju mediana wzrosła z 41,9 do 42,3.
„Kobiety są starsze od mężczyzn – mediana wieku kobiet wzrosła w ciągu roku z 42,2 do 42,6 lat, podczas gdy wiek środkowy mężczyzn przesunął się z 39,3 do 39,7 lat. Młodsi niż w wielkopolskim byli tylko mieszkańcy pomorskiego i małopolskiego – wiek środkowy w obu województwach przyjął wartość 40,7 lat” – opisała Olbrot.
Odnosząc się do danych dotyczących struktury ludności według płci Olbrot zwróciła uwagę, że kobiety nadal stanowią większą część mieszkańców województwa – 51,4 proc. – a współczynnik feminizacji pozostaje na niezmienionym poziomie – 106. „W miastach liczba kobiet na 100 mężczyzn wyniosła 111, a na wsi – 100, co wskazuje na równowagę płci na obszarach wiejskich” – dodała.
Według danych statystycznych w 2022 r. w Wielkopolsce zarejestrowano 14,7 tys. nowych małżeństw, czyli o 7,7 proc. mniej niż rok wcześniej. „W przeliczeniu na 1000 osób ludności liczba zawartych małżeństw wyniosła 4,20 wobec 4,54 przed rokiem. Każdego roku maleje udział związków wyznaniowych. W 2022 r. stanowiły one już mniej niż połowę ogółu zawieranych małżeństw – 49,7 proc.” – wskazała ekspertka.
