W Estonii weszły w życie kontrowersyjne przepisy reformy edukacji, które nakładają na szkoły dwujęzyczne obowiązek przejścia w nauczaniu na język estoński. Chodzi o nacisk na asymilację mniejszości rosyjskiej, która stanowi ponad 24% ludności Estonii.
W grudniu 2022 roku parlament przyjął – wymierzoną w szkoły rosyjskojęzyczne – poprawkę do ustawy o edukacji podstawowej, która nakazuje wszystkim szkołom publicznym przyjęcie języka estońskiego „jako domyślnego”.
Reforma wejdzie w życie już od stycznia, gdy nauczanie we wszystkich klasach I-IV przejdzie całkowicie na estoński. Według rządowego planu, cały proces ma się zakończyć w 2030 roku, kiedy rosyjski zostanie zupełnie wycofany.
Zdaniem Ministerstwa Edukacji, chodzi o wyrównanie szans pomiędzy uczniami. Wg statystyk KE – zarówno w testach PISA, jak i na maturze – ci ze szkół rosyjskojęzycznych wypadają gorzej niż ich rówieśnicy uczący się po estońsku.
P. Antoni Lukas, do niedawna minister edukacji, uważa, że całkowite przejście na eesti to konieczność, ponieważ strategia uczenia się go jako drugiego języka przez estońskich Rosjan poniosła klęskę.
Według danych rządowych, pomimo ponad 20 lat państwowego finansowania rozmaitych programów aż 20% nie zna go nawet w stopniu podstawowym.
Rząd żywi uzasadnione obawy, że p. Włodzimierz Putin mógłby wykorzystać istnienie rosyjskiej mniejszości, skoncentrowanej w paru skupiskach w pobliżu granicy, do ataków o charakterze tzw. wojny hybrydowej, czyli do destabilizacji bez wypowiadania wojny.
Przedstawiciele mniejszości rosyjskiej nie zgadzają się na przymusową asymilację w szkołach. Twierdzą, że nowelizacja prawa oświatowego narusza artykuł 3 traktatu z Maastricht, a także konwencje Rady Europy o ochronie mniejszości. Mniejszość rosyjska domaga się też powrotu specjalnej misji OBWE w Estonii ds. monitorowania jej sytuacji, ale nie wygląda na to, żeby miało to nastąpić.
Tekst ukazał się w segmencie Postęp w Świecie w numerze 47-48 (2023) „Najwyższego Czasu!”, który można nabyć TUTAJ.
