Polacy nadużywają leków. Rekordziści biorą 20 dziennie

Aż 1/3 Polaków po 65. roku życia przyjmuje co najmniej 5 leków dziennie. Zażywanie wielu preparatów medycznych jednocześnie zwiększa ryzyko wystąpienia groźnych powikłań i wzajemnych interakcji – alarmuje Narodowy Fundusz Zdrowia.

Wielolekowość, nazywana też polipragmazją, to przyjmowanie co najmniej pięciu leków jednocześnie. Jest groźna dla każdego – ostrzega Narodowy Fundusz Zdrowia.

Zagrożenie dotyczy szczególnie osób starszych, obciążonych chorobami przewlekłymi, np. cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, niewydolnością krążenia. Eksperci podkreślają, że zachodzi starzenie się społeczeństwa i wydłużanie życia. W efekcie, zażywanie leków w nadmiernych ilościach, pozostające poza nadzorem, jest zjawiskiem coraz bardziej niebezpiecznym.

1,6 mln pacjentów

Jak wynika z raportu NFZ, krajami o najniższym wskaźniku występowania polipragmazji są Szwajcaria (26,3%), Chorwacja (27,3%), Słowenia (28,1%). Najwyższy wskaźnik występował w Portugalii (36,9%), Izraelu (37,5%) i Czechach (39,9%). Spośród 18 badanych krajów Polska znalazła się na 14 miejscu – 33,8% osób zażywających co najmniej 5 leków.

Oprócz wieku i płci, wielolekowość związana jest z liczbą lat edukacji. Niższe wykształcenie to wyższe ryzyko dla pacjentów. Podobnie jak większa liczba ograniczeń w codziennym życiu, depresja, niższa jakość życia i gorsze samopoczucie. Natomiast większa aktywność fizyczna, satysfakcja z życia społecznego, posiadanie mniej niż dwóch schorzeń wiąże się z niższą skalą problemu. Wśród osób deklarujących sporadyczny lub częsty niedobór środków pieniężnych stwierdzono wyższy odsetek zagrożonych osób.

Jak podaje NFZ, w Polsce w 2018 roku było 1,6 mln pacjentów, którzy w co najmniej jednym miesiącu przyjmowali 5 lub więcej substancji przez ponad 80% dni w miesiącu. Największą liczbę takich osób zaobserwowano w grudniu – 714,1 tys., a najmniejszą w styczniu – 570,4 tys. Jednocześnie było 62,8 tys. pacjentów, którzy w co najmniej jednym miesiącu przyjmowali 10 lub więcej substancji przez 80% dni w miesiącu. Największą liczbę takich osób również zaobserwowano w grudniu – 17,1 tys., a najmniejszą w styczniu – 10,4 tys.

Ponad 20 substancji czynnych

Jak wskazuje NFZ, najbardziej zagrożone niepożądanymi reakcjami są osoby, które w ciągu miesiąca od zrealizowania pierwszej recepty w 2018 roku wykupiły ponad 20 substancji czynnych. Takich pacjentów było 321.

Z danych przedstawionych w raporcie „NFZ o zdrowiu – Polipragmazja” wynika, że w 2018 roku najliczniejszą grupą wśród badanych, narażonych na interakcje, były osoby, które wykupiły w tym samym czasie leki hipotensyjne, obniżające ciśnienie tętnicze krwi (ponad 7,3 mln osób) oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne (prawie 5,9 mln osób).

– Konsumpcja leków w Europie i na świecie rośnie. Nasze dane mówią, że pół miliona osób po 65. roku w Polsce zażywa przynajmniej 5 leków dziennie w ciągu pół roku. A chodzi tylko o leki refundowane – podkreśla Adam Niedzielski, prezes Narodowego Funduszu Zdrowia.

Oto pięć zasad NFZ, które zmniejszą ryzyko niepożądanych skutków przyjmowania wielu leków:

1. Zawsze miej przy sobie aktualny spis leków wraz z dawkami. W spisie powinny znajdować się wszystkie preparaty, łącznie z suplementami diety i lekami kupowanymi bez przepisu lekarza.
2. Kiedy idziesz do lekarza (każdego) pokaż mu aktualny spis swoich leków.
3. Każdorazowo informuj swojego głównego lekarza prowadzącego o innych wizytach i o wynikających z nich zaleceniach. Nawet nie pytany, informuj lekarzy wszystkich specjalności o tym, że leczysz się przewlekle.
4. Nie zażywaj leków polecanych przez sąsiada czy rodzinę, bez konsultacji z Twoim lekarzem. To co im pomogło, Tobie może zaszkodzić. Dobrym przykładem są leki przeciwbólowe i przeciwprzeziębieniowe o różnych nazwach handlowych i podobnym składzie, których łączne stosowanie może doprowadzić do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
5. Przyjmowanie licznych leków bywa konieczne. Czasem ratuje życie. Zawsze może wywołać trudne do przewidzenia powikłania.

Źródło: nfz.gov.pl