Premier Kanady Justin Trudeau zapowiedział w poniedziałek wykorzystanie przepisów o sytuacjach nadzwyczajnych, by położyć kres blokadom i akcjom protestacyjnym, prowadzonym od dwóch tygodni w wielkich miastach Kanady i na przejściach granicznych z USA. Z kolei wicepremier i minister finansów Chrystia Freeland zagroziła poważnymi sankcjami wobec uczestników Konwoju Wolności.
Przepisy, które dają rządowi federalnemu możliwość działania, miałyby „uzupełnić już wykorzystywane uprawnienia władz prowincji i terytoriów w odniesieniu do obecnych protestów społecznych” – powiedział premier Justin Trudeau.
Podczas konferencji prasowej szef rządu zakwestionował legalność protestów, podkreślając, że blokady prowadzone w ramach Konwoju Wolności przyczyniły się do tego, że „przerwane są krytyczne łańcuchy dostaw”.
– Nie możemy i nie zgodzimy się na kontynuowanie nielegalnych i niebezpiecznych działań – oświadczył. Podkreślił, że jest to pierwsze w historii użycie Emergencies Act, ustawy o sytuacjach nadzwyczajnych uchwalonej w 1988 r.
Agencja AFP przypomina jednak, że to już po raz drugi w nowożytnej historii Kanady, gdy w czasach pokoju wykorzystywane są przepisy dotyczące sytuacji nadzwyczajnych. W 1970 r., działając w ramach ówczesnego ustawodawstwa, stan nadzwyczajny ogłosił w obliczu kryzysu wewnętrznego rząd Pierra Elliotta Trudeau, ojca obecnego premiera.
Trudeau wyjaśnił, że wykorzystywanie dodatkowych uprawnień przez policję federalną (Royal Canadian Mounted Police – RCMP) będzie ograniczone terytorialnie i „proporcjonalne do zagrożeń”. Rząd nie będzie wzywać do pomocy armii, natomiast federalna policja, RCMP, będzie mogła wspierać jednostki lokalnej policji. Pod szczególną ochroną znajdą się przejścia graniczne i lotniska.
Rząd nie zawiesza praw do pokojowych protestów i innych praw obywatelskich. – Chodzi o to, by Kanadyjczycy byli bezpieczni (…) i by respektować konstytucję – zapewniał Trudeau.
Jak wyjaśniali zarówno premier, jak i wicepremier, a zarazem minister finansów – Chrystia Freeland, część środków specjalnych wynikających z Emergencies Act dotyczy finansów. Według ujawnionych w niedzielę wieczorem przez hakerów danych z GiveSendGo, portalu crowdfundingowego, na który przeniosła się zbiórka pieniędzy dla protestujących po zablokowaniu jej przez GoFundMe, ponad połowa środków wpłacanych na Konwój Wolności pochodziła z USA. W ostatnich dniach właśnie o zagranicznym finansowaniu protestów w Kanadzie Trudeau rozmawiał z prezydentem USA Joe Bidenem. Trudeau dodał, że kanadyjska straż graniczna nie wpuściła do Kanady wielu Amerykanów, którzy zamierzali przyłączyć się do protestów.
Kanadyjskie banki otrzymały polecenie przyjrzenia się rachunkom i korzystaniu z usług bankowych „wszystkich, którzy uczestniczyli w nielegalnych blokadach”. Banki mają przekazywać informacje o wspieraniu blokad policji (RCMP) lub służbom wywiadu CSIS), będą też mogły zawieszać prowadzenie rachunków bez konieczności uzyskiwania postanowienia sądu – poinformowała Freeland.
Dodatkowo rząd zaostrzy przepisy dotyczące finansowania działalności danych grup przez portale crowdfundingowe. Instytucje przetwarzające ich płatności będą obecnie musiały zarejestrować się w FINTRAC, instytucji wywiadu finansowego, przeciwdziałającej „nielegalnym finansom”. Będą też musiały informować „o wszystkich dużych i podejrzanych transakcjach”.
– Zostaliście ostrzeżeni. Jeśli twoja ciężarówka jest używana w blokadach, twoje firmowe rachunki zostaną zablokowane. Zostanie też zawieszone ubezpieczenie twojego samochodu – mówiła w poniedziałek Freeland.
Canada's Deputy Prime Minister:
"If your truck is being used in these illegal blockades, your corporate accounts will be frozen, the insurance on your vehicle will be suspended." pic.twitter.com/iv1K8VDhAL
— Greg Price (@greg_price11) February 14, 2022
Minister sprawiedliwości David Lametti dodał, że specjalne uprawnienia będą wykorzystywane tylko przez 30 dni. Dodatkowo rząd zwróci się w ciągu tygodnia o akceptację przez parlament wniosku o użycie Emergencies Act. Komisja parlamentarna będzie nadzorować wykorzystanie przepisów.
Trudeau powiedział, że zgodnie z wymogami ustawy przeprowadził konsultacje z premierami prowincji oraz liderami partii opozycyjnych. Media relacjonowały, że konserwatywni premierzy Quebecu, Alberty, Manitoby i prowincji Saskatchewan byli przeciwni wykorzystaniu ustawy, ale konserwatywny premier Ontario Doug Ford poparł decyzję rządu federalnego. To właśnie w Ontario było dotychczas najwięcej problemów. Blokadę na moście w Windsor policja usunęła dopiero wczoraj, a most – kluczowy dla transportu między Kanadą a USA stał się w poniedziałek przejezdny. Trwają blokady w stolicy kraju Ottawie. W Albercie na przejściu granicznym w Coutts RCMP aresztowała w niedzielę 11 osób, które posiadały duże ilości broni i amunicji.
Źródła: PAP/Twitter
