W dniu osiemdziesiątej rocznicy dojścia do władzy w Niemczech Adolfa Hitlera, w warszawskim centrum edukacyjnym IPN miała miejsce prezentacja albumu „Sonderlaboratorium SS. Zamojszczyzna w Generalnym Gubernatorstwie 1942–1943”. Album prezentujący zbrodnie Niemców w okupowanej Polsce wydał lubelski oddział IPN. Jego autorką jest Agnieszka Jaczyńska.
Album jest owocem dwu i pół rocznej pracy autorki nad niepopularnym w III RP tematem zbrodni niemieckich, od siebie dodam że plotki głoszą, że karą za zajmowanie się tematem zbrodni niemieckich na Polakach jest utrata przez szkoły wyższe atrakcyjnych grantów z Niemiec. Autorka wybrała formę przystępnego czytelnikom albumu, by tematykę zbrodni niemieckich rozpropagować. Fakty historyczne ukazane są przez pryzmat cierpień konkretnych ofiar. Komentarz historyczny wzbogacony jest licznymi fotokopiami dokumentów, zdjęciami i relacjami ofiar. Teksty są w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim.
Kolejne rozdziały pracy poświęcone są poszczególnym zagadnieniom zbrodni niemieckich w Polsce. Wysiedleniom Polaków z ziem wcielonych do Niemiec. Generalnemu Planowi Wschodniemu który zakładał: wysiedlenie z Europy 50.000.000 Słowian, 15.000.000 pozostawienie jako niewolników, wymordowanie 5.000.000 Słowian. I którego pierwszymi elementami były deportacje Polaków z Zamojszczyzny. Na mocy tego planu do Niemiec miały być włączone ziemie: Polski, Ukrainy, Białorusi, Rosji, Litwy, Łotwy i Estonii. Sama zaś Zamojszczyzna miała stać się terenem osadniczym dla kombatantów niemieckich, wzorowym krajem funkcjonariuszy SS. Kolejne rozdziały poświęcone są: niemieckiej administracji realizującej wysiedlenia z ziem wcielonych do Rzeszy i Generalnego Gubernatorstwa, i przygotowaniom wysiedleń przez niemieckich naukowców.
Pierwsze wysiedlenia miały miejsce na Zamojszczyźnie pod koniec 1941 roku. Deportacje były najbardziej nasilone na przełomie 1942 i 1943 roku. Akcji wysiedlania towarzyszyła eksterminacja ludności Polskiej. Część wysiedlonych Niemcy wysłali do Auschwitz – 82% z nich nie przeżyło bytności w obozie koncentracyjnym. Ofiarami terroru niemieckiego stało się 110.000 Polaków. Dodatkowo 18.000 Ukraińców przesiedlono z Zamojszczyzny. Przesiedlani Polacy trafiali do dwóch obozów dla przesiedleńców. W obozach tych część z nich mordowano, część umierała z głodu i chorób, część wysyłano do pracy w Niemczech, część wysyłano do obozów koncentracyjnych. Część zaś trafiała do wsi rentowych. Były to głównie dzieci i starcy. Wsie mieściły się w powiatach garwolińskim i siedleckim. Także i wsiach rentowych i transportach, śmiertelność była bardzo wysoka. Do niewolniczej pracy w Niemczech na roboty przymusowe wysłano 33.000 Polaków, w tym 4.500 dzieci towarzyszących rodzicom – dzieci od lat 10 miały też obowiązek pracy niewolniczej. 3.000 Polaków wysłano z powrotem na Zamojszczyznę jako niewolników do pracy u niemieckich osadników.
Spośród 30.000 dzieci Polskich wysiedlonych z Zamojszczyzny część dzieci zostało odebranych rodzicom, i jako wartościowe rasowo, zostały przekazane Niemcom do wychowania.
W swoim albumie Agnieszka Jaczyńska opisała też postać wielkiego polskiego narodowca Jan Zamoyskiego który podczas II wojny światowej wraz z żoną Różą uratował z hitlerowskiego obozu w Zwierzyńcu 460 polskich dzieci w wielu 7 i 8 lat. Dla kolejnych 1500 chorych dzieci utworzył 4 szpitale. Za co przez 8 lat komuniści trzymali go w więzieniu. Podobnie komuniści prześladowali wszystkich polskich patriotów zbrojnie walczących na Zamojszczyźnie z Niemcami, i pomagających ofiarom terroru niemieckiego.
Osadnicy niemieccy sprowadzeni na Zamojszczyznę z Besarabii, czynnie włączyli się w eksterminację Polaków. Armia Krajowa i Bataliony Chłopskie aktywnie zaangażowały się walkę z Niemcami. Na Zamojszczyźnie prowadzona była regularna wojna partyzancka. W walkach partyzanckich z okupantem zginęło 8.000 Polaków.
Z okazji siedemdziesiątej rocznicy wysiedleń Polaków z Zamojszczyzny w centrum warszawskim centrum edukacyjnym IPN można za darmo do 8 lutego obejrzeć wystawę edukacyjną o zbrodniach Niemców na Zamojszczyźnie, i po okazyjnej cenie kupić album. Relacja z promocji albumu będzie na kanale Youtube ipn.tv.
