Szczawnica to dziś nowoczesny górski kurort i uzdrowisko. Miasto stawia na turystykę, a dzięki rozbudowanej bazie noclegowej i odpowiedniej infrastrukturze jest atrakcyjne przez cały rok, zarówno dla miłośników przyrody, entuzjastów aktywnego wypoczynku oraz osób chcących podreperować swoje zdrowie.
Uzdrowisko Szczawnica leży w bezpośrednim sąsiedztwie Pienińskiego Parku Narodowego, u stóp góry Bryjarki, w dolinie Grajcarka będącego prawobrzeżnym dopływem Dunajca. Miejscowość otoczona jest wzniesieniami pokrytymi iglastymi i modrzewiowymi lasami. Pierwsze wzmianki na temat Szczawnicy pochodzą z dokumentów z XIV wieku.
Miejscowość pojawia się również w sporządzonej przez Jana Długosza księdze Liber Beneficiorum z 1475 roku. Nazwa miasta pochodzi od kwaśnych wód zwanych przez górali szczawami. Na początku XIX wieku państwo austriackie zaczęło wyprzedaż dawnych dóbr królewskich, wśród których znalazła się również Szczawnica.
Wieś od innych odróżniał fakt posiadania źródeł kwaśnych wód, których miejscowi od lat używali w leczeniu zwierząt gospodarskich. Wykorzystując okazję, Józefina Szalayowa z pobliskiej Kamienicy, której mąż, Stefan był prefektem Zarządu Dóbr Kameralnych w Nowym Sączu, wykupiła w 1828 r. część ziem z leżącymi na nich źródłami wód leczniczych. Już wtedy miała pomysł na stworzenie w tym miejscu uzdrowiska. Jednak dopiero jej syn Józef Szalay, zachęcony przez matkę stał się prawdziwym spirytus movens powstania przyszłego kurortu.
Szalay, w połowie XIX wieku zainicjował całkowitą przebudowę Szczawnicy, będącej pierwotnie ubogą wioską góralską. Udało mu się przekonać lokalnych górali aby zmodernizowali swoje domostwa, tak aby mogli przyjmować turystów. Wtedy to rozpoczęło się masowe upiększanie a domy zostały wyposażone w podłogi, piece i bogato zdobione werandy, które do dziś są znakiem rozpoznawczym uzdrowiska.
Szalay stworzył od podstaw Park Zdrojowy, był również inicjatorem powstania licznych pensjonatów w stylu szwajcarskim, kaplicy zdrojowej i placu Dietla. Doprowadził również do zbadania i opisania szczawnickich wód, a następnie do promocji ich leczniczych właściwości. Rozwinął też sprzedaż wody butelkowanej i obudował źródła, nadając im imiona swoich bliskich. Salay poświęcił 40 lat swojego życia aby z prostej wioski stworzyć znane na cały świat uzdrowisko pełne architektonicznych perełek. Szczawnica, pod koniec jego życia, była jednym z najczęściej odwiedzanych uzdrowisk, w których gościli członkowie rodów, takich jak: Radziwiłłowie, Sapiehowie czy Lubomirscy, ponadto malarze, pisarze i artyści.
Przed śmiercią Szalay przepisał Zakład Zdrojowy Akademii Umiejętności w Krakowie, która jednak z powodów finansowych zmuszona została do sprzedaży uzdrowiska Adamowi Stadnickiemu, którego działalność przypadła na okres międzywojenny. Stadnicki z energią zabrał się za modernizację uzdrowiska, wyremontował domy zdrojowe, uruchomił nowe źródła, poszerzył Park Górny oraz w latach 1933-1936 wzniósł Inhalatorium wyposażone w pierwsze w Polsce komory pneumatyczne. Planował również elektryfikację i kanalizację, jednak te ambitne plany przerywa II wojna światowa. Po wojnie, na podstawie zarządzenia Ministra Zdrowia w 1948 roku Uzdrowisko Szczawnica przejął skarb państwa, a w 1962 r. miasto otrzymuje prawa miejskie.
