Nowojorski geriatra Zachary Palace był świadkiem wielu zgonów. Ekspert jest w stanie dokładnie wymienić poszczególne etapy, przez jakie przechodzi ludzkie ciało w momencie umierania.
Każdy zgon jest oczywiście trochę inny. Wszystko zależy od tego, czy dana osoba umiera z powodu wieku, choroby, czy może odniesionych ran.
Kilka etapów jest jednak wspólnych dla każdej śmierci. Przez niektóry procesy ciało ludzkie po prostu musi przejść, zanim będzie martwe.
Umieranie. Etap pierwszy
Pierwszym etapem odchodzenia z tego świata jest spadek ciśnienia krwi. Stąd bladość osób, które zbliżają się do końca.
– Palce mogą marznąć lub sinieć. Jeśli już wyczujesz puls, to będzie on bardzo słaby – mówi ekspert.
Na tym etapie spowalnia oddech lub staje się bardzo nieregularny (w zależności od tego, czy umierająca osoba jest chora, czy nie).
Umieranie. Etap drugi
Drugi etap umierania to utrata przytomność. Nie oznacza to jednak śmierci. Mózg cały czas trzyma się jeszcze kurczowo życia i czuwa.
„Może występować okresowo niepokój lub dezorientacja. Jeśli nie, to po prostu będziemy stopniowo tracić przytomność. Umierający nie są świadomi swoich ust i gardła, więc mogą ciężko i głośno oddychać, ale nie będą tego robić w niepokojący sposób” – opisuje z kolei dr Kathryn Mannix, lekarka opieki paliatywnej w magazynie „Science Focus”.
– Nasze dane pokazują, że umierający mózg może reagować na dźwięk, nawet w stanie nieprzytomności, aż do ostatnich godzin życia – mówi dr Palace.
Ostatnią rzeczą, na którą reaguje umierający mózg są dźwięki. Prawie do samego końca umierająca osoba może nas słyszeć – choć nie da tego już po sobie poznać w żaden sposób.
Umieranie. Etap trzeci
Trzeci i ostatni etap umierania to śmierć mózgu. W tym momencie mamy do czynienia już jedynie z ciałem, które nie reaguje na nic, nie przetwarza żadnych informacji. Jeszcze przed chwilą był to żywy człowiek, który słyszał, co do niego mówimy – być może mógł coś na ten temat pomyśleć. Teraz to jednak jedynie zimne ciało.
Być może brzmi to przerażająco, ale te trzy etapy to droga, którą każdy z nas będzie musiał w końcu przebyć. Według jednych jest to ostateczny koniec, dla innych – jedynie przejście na drugą stronę.
