79. rocznicę rozpoczęcia Słowackiego Powstania Narodowego (SNP) najwyżsi przedstawiciele państwa uczcili złożeniem we wtorek wieńców w Bańskiej Bystrzycy. Z uwagi na trwającą kampanię wyborczą zrezygnowano z wystąpień. Lider czołowej partii opozycyjnej Robert Fico wykorzystał z kolei rocznicę do krytyki przekazywania uzbrojenia Ukrainie.
Wieńce w Bańskiej Bystrzycy złożyli rano m.in. prezydent Zuzana Czaputova, premier Ludovit Odor oraz przewodniczący parlamentu Boris Kollar. Przemówień nie było, ale każdy z polityków wypowiadał się później dla mediów. Czaputova między innymi podkreśliła, że godne obchody są możliwe dzięki nieobecności hałaśliwej grupy jej przeciwników. Jej zdaniem uroczystości są dowodem pamięci o wszystkich, którzy zasłużyli się dla wolności.
Przed dwoma laty rocznicowym uroczystościom towarzyszyły protesty, gwizdy i okrzyki. W 2022 r. odizolowano publiczność od przedstawicieli władz. Teraz „kameralne” uroczystości, jak je określono, skrytykowały władze Bańskiej Bystrzycy. Były premier, obecnie lider partii Głos-Socjaldemokracja (Hlas-SD) Petr Pellegrini, zapewnił, że kolejne uroczystości „wrócą do obywateli”.
Partia Kierunek-Słowacka Socjaldemokracja (Smer-SSD), która w zgodnej opinii sondaży wygra przedterminowe wybory parlamentarne 30 września br., zorganizowała osobne obchody rocznicy SNP. W Zwoleniu lider Smer, wieloletni premier Fico, mówił, że dla niego najważniejszym przesłaniem SNP jest suwerenność Słowacji, a ta została osłabiona przez przekazanie uzbrojenia dla Ukrainy. Stwierdził też, że wejście Ukrainy do NATO oznaczałoby III wojnę światową. Nie odrzucił jednak przyszłego członkostwa Kijowa w Unii Europejskiej.
Podczas składania wieńców ochrona partyjnego zgromadzenia uniemożliwiła jednej z kobiet rozwinięcie niewielkiej ukraińskiej flagi. Doszło do przepychanek, a dziennikarzom uniemożliwiono ich nagrywanie.
Rocznica rozpoczęcia SNP jest jednym z najważniejszych świąt państwowych Słowacji. SNP rozpoczęło się 29 sierpnia 1944 r. i wymierzone było w wojska niemieckie oraz siły kolaborującego z III Rzeszą Państwa Słowackiego. Celem było zajęcie jak największej części Słowacji w oczekiwaniu na wkroczenie nadciągającej od wschodu Armii Czerwonej.
Powstanie, w którym uczestniczyło około 20 tys. osób, upadło na przełomie października i grudnia 1944 r. Obok Słowaków i Czechów walczyło w nim około 250 Polaków. Przyłączyli się do niego uciekinierzy z obozów jenieckich lub załogi zestrzelonych alianckich samolotów. Według słowackich mediów żyje jeszcze ośmiu uczestników SNP. Na tegoroczne uroczystości dotarło trzech z nich.
