Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport dotyczący covidowych szczepionek. Oprócz wykazania potężnego marnotrawstwa pieniędzy, ujawniła także, że do Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego (GIF) wpłynęło osiem zgłoszeń wystąpienia wad jakościowych lub podejrzenia o wystąpieniu wad jakościowych covidowych preparatów. Dwa zgłoszenia – w ocenie NIK – miały istotne znaczenie. GIF nie wycofał jednak tych partii, ludzi nadal nimi szczepiono. Instytucja zapewnia jednak, że wszystko było w porządku, a „nadrzędną wartością” było „bezpieczeństwo pacjentów”.
Jak ujawnia NIK, 23 kwietnia 2021 r. do Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego wpłynęła informacja w systemie Rapid Alert od Europejskiej Agencji Leków, o podejrzeniu wystąpienia wady jakościowej w jednej z serii szczepionek przeciw COVID-19, stosowanych już wówczas u polskich pacjentów.
Zgłoszenie dotyczyło podejrzenia wystąpienia wady klasy II, tj. mogącej spowodować chorobę lub niewłaściwe działanie. GIF nie wydał decyzji o wstrzymaniu lub wycofaniu tej serii szczepionki z obrotu.
Tymczasem w kwietniu 2022 r. Federalna Agencja ds. Produktów Leczniczych i Zdrowotnych z Belgii poinformowała GIF o wycofaniu tej serii z rynku. Po otrzymaniu zgłoszenia GIF przekazał informację do Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych (RARS), prosząc o podjęcie działań w celu identyfikacji kanałów dystrybucji i powiadomienia odbiorców o zaistniałej sytuacji.
Działania te były jednak bezprzedmiotowe, gdyż cała ilość tej serii szczepionki została już podana pacjentom.
W drugim przypadku zgłoszenie wystąpienia wady jakościowej serii szczepionki wpłynęło 7 kwietnia 2022 r. z hiszpańskiej agencji ds. leków i produktów sanitarnych (AEMPS). Występująca w szczepionce wada jakościowa mogła stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia pacjentów (wada I klasy), co obligowało GIF do wycofania wadliwego produktu z obrotu.
W obu przypadkach GIF nie tylko nie wycofał z obrotu tych serii szczepionek, ale nawet nie wiedział gdzie mogą się znajdować – ujawnia NIK.
Opłacało się być szurem
NIK o bezpieczeństwie szczepionek na Covid-19 pic.twitter.com/R2ut4PknWk
— Wolność__Słowa (@WolnoscO) September 28, 2023
Po otrzymaniu zgłoszenia przekazano informację do RARS prosząc o identyfikację kanałów dystrybucji i powiadomienia odbiorców o zaistniałej sytuacji. Główny Inspektor Farmaceutyczny wyjaśnił, że w związku z interpretacją Ministra Zdrowia stanowiącą, że w przypadku szczepionek przeciw COVID-19 nie ma do czynienia z obrotem, a z innym rodzajem dystrybucji, brak było możliwości wydania decyzji wycofującej dla produktu, który nie znajduje się w obrocie. Taką informację przekazywano również RARS.
GIF odpowiada: wszystko było w należytym porządku
Po konferencji prasowej NIK-u, na której ogłoszono wady jakościowe niektórych covidowych szczepionek, a działania GIF oceniono jako niewłaściwe, GIF wydał komunikat, w którym przekazał, że wszystko było w należytym porządku i sprawowano skuteczny nadzór nad szczepionkami.
„Bezpieczeństwo pacjentów jest naszą nadrzędną wartością, dlatego wszelkie podejrzenia o nieprawidłowościach w obszarach objętych nadzorem GIF, w tym o wadach jakościowych szczepionek, były przez nas traktowane priorytetowo. GIF realizował polecenia wydawane przez Ministerstwo Zdrowia, odpowiedzialne za realizację Programu” – wskazał GIF.
GIF zapewnił, że monitorował i analizował zgłoszenia dotyczące podejrzeń wystąpienia wad jakościowych oraz sfałszowania, jak również informacje o kradzieżach pochodzące od Europolu oraz dokonywał analizy wszystkich doniesień o nieprawidłowościach w dystrybucji szczepionek, a w razie potrzeby realizował działania kontrolne.
„W celu zapewnienia skutecznego nadzoru nad jakością szczepionek COVID-19, działając w szczególnych warunkach pandemicznych i pod presją czasu, GIF wykorzystywał wszelkie dostępne narzędzia i proaktywnie współpracował z instytucjami krajowymi oraz międzynarodowymi (w tym z Europejską Agencją Leków, Europejską Dyrekcją ds. Jakości Środków Leczniczych, zagranicznymi organami kompetentnymi)” – podkreślił.
O tym, ile państwo polskie zmarnowało pieniędzy na zakontraktowanie szczepionek, piszemy w oddzielnym tekście: Potężne covidowe marnotrawstwo. Miliardy złotych utopione w niepotrzebnych szczepionkach
