Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport w sprawie zakupu przez Polskę covidowych szczepionek. Jest on bardzo negatywny we wnioskach. Według ustaleń kontrolerów, co najmniej zastanawiające było zakontraktowanie preparatów na kwotę 8,4 mld zł. Co więcej, tylko do końca 2022 roku łączna wartość zutylizowanych szczepionek wyniosła prawie miliard złotych.
Jak podaje NIK, w celu ograniczenia skutków nadmiernego zakupu szczepionek podejmowano próby ich zbycia lub przekazania w formie darowizny. Do 31 grudnia 2022 r. Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych RARS przekazała do innych państw ponad 27 mln 600 tys. dawek o szacunkowej wartości 1,4 mld zł.
Od maja 2021 r. kontraktowano kolejne dawki szczepionek w sytuacji, gdy Polska związana już była umowami zabezpieczającymi możliwość kilkukrotnego zaszczepienia całej uprawnionej populacji. Na koniec kwietnia 2021 r. zakontraktowano aż 109 mln dawek covidowej szczepionki.
Nawet przy założeniu, iż absolutnie wszystkim osobom dorosłym w Polsce (ok. 31 mln osób) podano by trzecią dawkę szczepionki to zapotrzebowanie byłoby na poziomie 93 mln dawek, a więc niższym od liczby dawek zakontraktowanych przed majem 2021 r.
Na cały program szczepień wydano ok. 17 mld zł, z czego 13,9 mld zł na same szczepionki. W ocenie NIK zakontraktowanie szczepionek o wartości 8,4 mld zł było bezzasadne. Do końca 2022 roku zutylizowano ponad 13 mln 100 tys. dawek, a to jeszcze nie koniec. Niewykorzystane wciąż zalegają w magazynach.
NIK podkreśla także, że ogłoszenie pandemii koronawirusa i przekierowanie działań służby zdrowia głównie w kierunku covida spowodowało ograniczenia w dostępie do leczenia dla szerokiej grupy pacjentów, u których zdiagnozowano inne schorzenia niż COVID-19, a w dalszej konsekwencji narastania tzw. długu zdrowotnego czyli świadczeń, których nieudzielenie może prowadzić do rozwoju chorób lub ich zaostrzenia.
W latach 2020-2021 odnotowano zwiększoną liczba zgonów, w porównaniu do średniej z lat 2015‑2019. W 2020 r. było ich o ponad 85 tys. więcej, z tego ok 56,5 tys. z innych powodów niż COVID-19. Z kolei nadwyżka zgonów w I półroczu 2021 r. nad liczbą zgonów odnotowaną w I półroczu 2020 r. wyniosła 60 666.
