W Kanadzie znaleziono szczątki 215 dzieci na terenie byłej szkoły dla rdzennej ludności. Papież Franciszek zaapelował do władz i Kościoła w Kanadzie o wyjaśnienie sprawy, która, jak dodał, wywołała traumę.
Zbiorowy grób znaleziono na terenie szkoły dla Indian w Kamloops w Kolumbii Brytyjskiej. Przypuszcza się, że w mogile zostały prawdopodobnie pochowane dzieci z różnych indiańskich społeczności.
Na terenach zamieszkiwanym przez autochtoniczną społeczność znajdowała się największa w Kanadzie przymusowa szkoła dla rdzennej ludności. W latach 1890–1969 placówka była prowadzona przez Kościół Katolicki, a następnie budynek szkoły został przejęty przez rząd federalny.
Bulwersującą sprawę podczas modlitwy Anioł Pański w Watykanie skomentował papież Franciszek.
– Śledzę z bólem wiadomości napływające z Kanady o szokującym odnalezieniu szczątków 215 dzieci, uczniów Kamloops Indian Residential School w prowincji Kolumbia Brytyjska. Przyłączam się do kanadyjskich biskupów i całego Kościoła katolickiego w Kanadzie i wyrażam moją bliskość z narodem kanadyjskim, który doznał traumy z powodu tej szokującej informacji – oświadczył papież.
– Smutne odkrycie wzmacnia jeszcze bardziej świadomość bólu i cierpień z przeszłości – dodał.
– Niech władze polityczne i religijne Kanady kontynuują z determinacją współpracę, by wyjaśnić tę smutną sprawę, angażując się z pokorą w drogę pojednania i leczenia. Te trudne momenty stanowią mocne wezwanie dla nas wszystkich, by oddalić się od modelu kolonizatorskiego, także od dzisiejszych kolonizacji ideologicznych oraz iść ramię w ramię w dialogu, wzajemnym szacunku i uznaniu praw i wartości kulturowych wszystkich córek i synów Kanady – wskazał Franciszek.
Odkrycie grobowca dzieci w Kanadzie. Georadary mogą ujawnić kolejne
Eksperci cytowani w kanadyjskich mediach podkreślają, że użycie nowoczesnej technologii badania gruntu w innych szkołach może ujawnić więcej takich miejsc jak w Kamloops w Kolumbii Brytyjskiej, więc konieczna jest lepsza ochrona terenów byłych residential schools. W prowincji Saskatchewan plemię Cowessess już zapowiedziało użycie georadaru do przeszukania terenów byłej szkoły Merieval, która działała w latach 1899 – 1997.
„Niestety, nie jest to odosobniony przypadek. Nie będziemy uciekać od prawdy (…) Residential schools (przymusowe szkoły z internatem dla dzieci rdzennych mieszkańców – PAP) były rzeczywistością i tragedią, która miała miejsce tutaj, w naszym kraju” – powiedział premier Kanady Trudeau.
Miejsce pochówku 215 dzieci na terenie byłej szkoły w Kamloops w Kolumbii Brytyjskiej zidentyfikowano dzięki badaniom gruntu georadarem. Poszukiwania podjęto po raz pierwszy 20 lat temu w związku z informacjami przekazywanymi przez lata w społeczności. Obecnie precyzyjniejsza technologia pozwoliła zakończyć prace.
W Kanadzie powróciła debata o przeszłości, pierwszy raz udokumentowanej w 2015 r., gdy zakończyły się prace Komisji Prawdy i Pojednania na temat 150 lat działania 139 przymusowych szkół dla indiańskich, inuickich i metyskich dzieci. Komisja określiła w swoim raporcie działalność szkół jako „kulturowe ludobójstwo”, opisując niszczenie języka i kultury, prześladowania i przemoc. Ostatnie szkoły, przez które przeszło ok. 150 tys. dzieci, zamykano dopiero w latach 90. XX w. Były one finansowane z federalnego budżetu i prowadzone przez Kościoły katolicki (60 proc.) i protestanckie (40 proc.).
Podczas prac Komisji Prawdy i Pojednania doliczono się ponad 4100 dzieci, które zmarły, będąc w szkołach, ale np. Komisja miała informacje o ok. pięćdziesięciorgu dzieciach zmarłych w Kamloops, nie o 215.
Kanadyjskie prowincje i miasta podejmują decyzje o upamiętnieniu zmarłych dzieci. Zaś jeszcze w piątek Izba Gmin kanadyjskiego parlamentu przyjęła jednogłośnie ustawę o ustanowieniu dnia „prawdy i pojednania”. Ustawa czeka na akceptację Senatu.
Odkrycie w Kamloops jest też problemem dla kanadyjskiego Kościoła katolickiego. Konferencja Katolickich Biskupów Kanady (CCCB) opublikowała oświadczenie, w którym przewodniczący CCCB biskup Richard Gagnon wyraził „głęboki smutek”, a odnalezienie grobu nazwał „szokującym”. Zapewnił też o „wspólnej drodze z rdzennymi narodami” w celu „uzdrowienia i porozumienia w przyszłości”. Media przypomniały jednak np. wypowiedź biskupa Vitala Grandina z 1875 r., o konieczności „zasiania głębokiego niesmaku do rdzennego sposobu życia, tak aby czuli się upokorzeni, gdy zostanie im przypomniane ich pochodzenie; kiedy ukończą nasze instytucje, dzieci te mają stracić wszystko co rdzenne poza swoją krwią”. W poniedziałek burmistrz Calgary Naheed Nenshi wezwał katolickie kuratorium w Calgary, by zmieniło nazwę szkoły noszącej imię biskupa Grandina.
Pierwszy premier Kanady, sir John A. Macdonald w 1883 r. mówił w parlamencie, że Indianie w rezerwatach są dzikusami, a szkoły są potrzebne, by „indiańskie dzieci (..) nabyły obyczajów i sposobu myślenia białego człowieka”.
Makabryczny spadek po eugenice. Szczątki ludzkie na terenie kampusu to ofiary doktora Mengele
Źródło: PAP/NCzas
